Bài thơ Lời ru trên mặt đất của Xuân Quỳnh

Bình chọn

LỜI RU TRÊN MẶT ĐẤT

  • Tác giả: Xuân Quỳnh
  • Thể loại: Tự do
  • Thời kì: Hiện đại

Nội dung bài thơ

Rào rào tiếng những bầy ong
Chuyên cần là tiếng cái tằm nhả tơ
Mẹ còn đang bận đưa ru
Cái hoa bận đỏ cái hồ bận xanh
Hạt cây đang bận nảy mầm
Con quay quay có một mình ngoài kia
Ngủ đi con hãy ngủ đi
À ơi… cái ngủ đang về cùng con
Từ trong lá cỏ tươi non
Vượt lên mặt đất vẫn còn mảnh bom
Từ ngôi nhà mới vừa làm
Nghe trong cái ngủ nồng nàn mùi vôi
Ngủ đi qua suối qua đồi
Qua trong lòng đất, những lời ru, qua…
Đây dòng sữa trắng như ngà
Dẫu thôi hạt sạn, dẫu xa cửa hầm
Vẫn còn bùn lấm đôi chân
Tuy nguồn nước đã trong ngần lời ru
À ơi… ngọn lửa ngày xưa
Mẹ nuôi dưới đất bây giờ về đâu?
Nhìn lên rực rỡ trên đầu
Lửa hôm qua đã trong màu cờ bay
Đất chung sống với ban ngày
Người chung sống với hàng cây người trồng
Lại thương con dế dưới hầm
Những năm bom đạn sống cùng lời ru
Đã tan những đám mây mù
Ông trăng tròn giữa đêm thu mát lành
Cái nôi thôi mắc cửa hầm
Trắng tinh cái tã, xanh trong bầu trời
“Ba tháng lẫy, bẩy tháng ngồi”
Con đường xa tắp đất thời mênh mông
Gió lên từ những khu rừng
Mùi hương thơm tự trong lòng của hoa
Bốn phương đâu cũng quê nhà
Như con tàu với những ga dọc đường
Đất qua rồi những đau thương
Có chăng lời hát vẫn còn mà thôi
À ơi… con ngủ… à ơi…

1975

Bài thơ Lời ru trên mặt đất của Xuân Quỳnh

Tác giả

Xuân Quỳnh (sinh năm 1942 – mất năm 1988) là một trong nữ nhà thơ tiêu biểu đại diện cho nền thơ ca Việt Nam. Bà có tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, quê quán tại Hà Nội. Bà có những bài thơ nổi tiếng như Sóng, Tiếng gà trưa,… và những tập truyện nổi tiếng dành cho thiếu nhi như Mùa xuân trên cánh đồng, Chú gấu trong vòng đu quay,…

Xem thêm về tác giả Xuân Quỳnh tại đây.

Giá trị nội dung

Bài thơ là những lời ru của mẹ dành cho người con bé bỏng của mình. Lời ru à ơi của mẹ đưa con vào giấc ngủ say, giúp con lớn lên từng ngày trong sự bảo vệ bình yên và hạnh phúc. Trong từng lời ru của mẹ, không chỉ đơn giản là những câu hát, những vần ca mà còn gửi gắm trong đó biết bao nhiêu ước mơ, hi vọng vào tương lai của con, của mẹ, của dân tộc và cũng là của đất nước. Mẹ tin rằng đất nước mai đây rồi sẽ hòa bình, nhân dân sẽ được sống trong hạnh phúc và người con của mẹ sẽ trở thành một người công dân có ích, góp phần xây dựng cho đất nước càng ngày càng giàu mạnh. Lời ca của mẹ còn ca ngợi thiên nhiên, ca ngợi văn hóa giàu đẹp của đất nước. Những lời ru của mẹ chính là cái nôi nuôi dưỡng người con lớn lên, trưởng thành giống với những niềm hy vọng của mẹ.

Giá trị nghệ thuật

Ngôn ngữ đơn giản, bình dị, gần gũi với cuộc sống đời thường đã khiến cho thơ ca của Xuân Quỳnh dễ dàng chiếm trọn lấy trái tim độc giả. Bà viết bằng những cảm xúc, những suy nghĩ chân thực của chính mình nên càng khiến cho bài thơ trở nên xúc động hơn nhiều lần. Âm hưởng của những làn điệu dân tộc cũng là một chất xúc tác quan trọng trong bài thơ này. Có thể nói, bài thơ đã thành công không chỉ bởi những ý nghĩa được gửi gắm trong đó mà còn bởi vì những giá trị văn hóa, truyền thống của dân tộc.