Dàn ý chi tiết Phân tích truyện ngắn Món quà sinh nhật

5/5 - (1 bình chọn)

Đề bài: Viết bài văn phân tích truyện ngắn sau:

MÓN QUÀ SINH NHẬT

Nhân kỉ niệm ngày sinh năm nay của tôi, bạn bè đến chơi vui vẻ quá. (…)Vui thì vui thật, xong tôi vẫn bồn chồn không yên. Không hiểu sao cái Trinh, đứa bạn thân nhất của tôi, giờ này vẫn chưa đến. Chẳng lẽ nó lại quên ngày vui của tôi? Không, con bé vốn chu đáo lắm kia mà! Bạn bè đã bắt đầu ra về lác đác, tôi cũng bồn chồn. Tôi không trách Trinh nữa mà bắt đầu lo. Hay là… Trinh đã gặp tai nạn gì giữa đường chăng?

Tôi đang đăm chiêu nghĩ ngợi, chợt cái Thanh reo lên:

– Kia rồi! Chị Trinh kia rồi!

Tôi quay phắt ra cửa, nhìn thấy Trinh đang tươi cười đi vào sân. Tôi chạy ào ra, xô đổ cả ghế. Thấy Trinh bình thường, tự nhiên tôi thấy tủi thân và giận Trinh. Tôi trách:

– Sao bây giờ mới đến? Tưởng quên người ta rồi? Ghét!

Trinh cười lỏn lẻn, đầu hơi nghiêng nghiêng trông thật hiền lành. Nhìn nét cười ấy không thể nào mà giận cho được. Tôi phát vào lưng Trinh một cái rõ đau, rồi hỏi:

– Xe đâu không dắt vào, lại để ngoài cổng hả?

Trinh vẫn cười không ra tiếng, lắc lắc đầu hất lọn tóc nặng ra sau, nói nhỏ như có lỗi:

– Xe sáng nay anh Toàn đi sớm.

– Thế đi bộ xuống đây à?

Trinh không trả lời, chỉ mỉm cười gật đầu.

Tôi giận mình quá, thế mà cứ trách Trinh mãi. Đi bộ thảo nào bây giờ mới đến. Nhà Trinh mãi trên Quảng Bá, xuống đây cũng phải đến năm, sáu cây số, chứ có gần gì.

Tôi kéo Trinh vào ngồi giữa bạn bè. Trinh mở chiếc lẫy mây nhỏ, thận trọng lấy ra mấy bông hồng vàng. Tất cả đều sửng sốt reo lên. Cái Thanh vội cầm chiếc cốc đi múc nước. Mấy bạn khác cũng xúm lại trầm trồ nhìn ngắm. Trinh lại khẽ nâng lên một cành ổi. Còn nguyên cả lá và lúc lỉu đến năm, sáu quả tròn to, láng bóng. Lại những tiếng xuýt xoa bàn tán. Trinh cười quay sang tôi:

– Trang còn nhớ chùm ổi này không? Không à? Quả của cây ổi găng góc ao đấy thôi!

Tôi “à” lên một tiếng, mi mắt bỗng nong nóng và sống mũi cay xộc. Tôi nhớ ra rồi. Lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa, tôi có lên nhà Trinh chơi. Trinh dẫn tôi vào vườn, đến góc bờ ao, Trinh nói nhỏ, vẻ bí mật:

– Trang! Trang! Lại đây tớ cho xem cái này, hay lắm!

Trinh lom khom, luồn qua những cành ổi la đà gần sát mặt đất, rẽ lối cho tôi luồn theo. Đến góc ao, Trinh vít một cành ổi xa nhất, thích thú chỉ cho tôi xem một chùm hoa trắng muốt. Trinh thì thào:

– Cậu xem có thích không? Cả chùm mọc sát nhau nhé! Cây ổi này là giống ổi găng ngon nhất vườn đấy. Quả to, cùi dày, ăn giòn và thơm chẳng kém gì lê. Tớ phát hiện ra chùm hoa này, tuyệt không? Một, hai, ba,… sáu, bảy, tám… phải hơn chục hoa là ít. Mà lại nở chụm vào một đầu cành mới thích chứ!

Thấy tôi chăm chú nhìn cành hoa ổi, Trinh nói tiếp:

– Tớ đang có một “âm mưu” này, Trang ạ. Rất thú vị nhé!

Tôi gặng hỏi mãi, Trinh cũng không chịu nói. Trinh bảo chưa muốn nói bây giờ vì muốn dành cho tôi một sự bất ngờ. Và bây giờ thì chùm ổi đã chín vàng trên hai bàn tay tôi. Nâng chùm ổi trên tay, giọng tôi run run:

– Cái “âm mưu” Trinh nói dạo ấy là chuyện này đây phải không?
Trinh vẫn lặng lẽ mỉm cười, chỉ gật đầu không nói.

Cảm ơn Trinh quá. Món quà sinh nhật Trinh mang đến cho mình mới quý giá làm sao! Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vỉa hè, trong cửa hiệu, chỉ cốt bỏ tiền ra mua là được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh. Trinh đã ấp ủ, nâng niu, hằng nghĩ đến suốt bao ngày nay. Trinh đã săn sóc chùm ổi ấy, để mắt đến nó, từ khi nó chỉ mới là những chiếc nụ nhỏ xíu, rồi nở hoa, rồi kết quả. Trinh đã mong ngày, mong đêm, tìm mọi cách giữ chùm quả ấy lại nguyên vẹn để hôm nay có được chùm quả vàng tươi thơm mát này…

(Trích tác phẩm Món quà sinh nhật, Trần Hoài Dương, Những ngôi sao trong mưa)

Chú thích: Nhà văn Trần Hoài Dương (1943-2011) là người cả đời chỉ viết cho thiếu nhi. Nhà văn Trần Hoài Dương có những tác phẩm rất nổi tiếng được lứa tuổi học trò yêu thích như “Cuộc phiêu lưu của những con chữ”, “Một thoáng heo may phương Nam”, “Miền xanh thẳm”, “Nàng công chúa biển”… Sau khi nhà văn Trần Hoài Dương qua đời, nhiều cuốn sách của ông vẫn liên tục được tái bản để bồi đắp tâm hồn cho trẻ thơ.

Dàn ý chi tiết Phân tích truyện ngắn Món quà sinh nhật

I/ Mở bài

+ Văn học, từ lâu, đã trở thành chiếc cầu nối kỳ diệu giữa con người và thế giới tâm hồn, nơi những giá trị đẹp đẽ của cuộc sống được ghi lại qua từng trang sách.

+ Trong nền văn học thiếu nhi Việt Nam, nhà văn Trần Hoài Dương nổi bật như một ngôi sao sáng, không ngừng bồi đắp tâm hồn trẻ thơ qua những câu chuyện nhẹ nhàng, sâu lắng.

+ Tác phẩm “Món quà sinh nhật” của ông là một minh chứng cho tài năng và tình yêu đặc biệt dành cho thiếu nhi.

+ Qua câu chuyện, ta thấy được những giá trị nhân văn sâu sắc, tình bạn trong sáng và sự trân trọng những điều giản dị trong cuộc sống.

III/ Thân bài

– Khái quát

+ Trần Hoài Dương (1943-2011) là nhà văn nổi tiếng trong dòng văn học thiếu nhi Việt Nam, ông đã dành trọn cuộc đời để viết nên những trang sách nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

+ Với phong cách sáng tác giàu hình ảnh, lời văn trong trẻo, và một thế giới nhân vật hồn nhiên, ông đã đưa các em nhỏ vào những cuộc phiêu lưu kỳ thú và đầy ý nghĩa.

+ Truyện “Món quà sinh nhật” của ông được kể theo ngôi thứ nhất, qua điểm nhìn của nhân vật “tôi” – một thiếu nữ trẻ trung, dễ thương. Cốt truyện đơn tuyến, tập trung vào tình bạn giữa “tôi” và Trinh, với diễn biến câu chuyện đơn giản nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc. Truyện có ít nhân vật, với hai nhân vật chính là “tôi” và Trinh, trong đó Trinh chính là trung tâm, làm nổi bật chủ đề của truyện về tình bạn, sự trân trọng và những món quà mang giá trị tinh thần sâu sắc.

Dàn ý chi tiết Phân tích truyện ngắn Món quà sinh nhật

– Tóm tắt và nêu chủ đề

+ Tác phẩm “Món quà sinh nhật” kể về một buổi sinh nhật của nhân vật “tôi”. Trong khi bạn bè đến chúc mừng đông đủ, nhân vật “tôi” vẫn cảm thấy thiếu vắng người bạn thân nhất – Trinh. Sau nhiều hồi lo lắng, Trinh xuất hiện với một món quà đặc biệt: chùm ổi vàng ươm từ cây ổi trong vườn nhà. Món quà này không chỉ là trái ổi đơn thuần mà còn là cả tấm lòng, sự quan tâm và sự trân trọng mà Trinh dành cho bạn mình.

+ Truyện khai thác đề tài tình bạn, một đề tài quen thuộc nhưng được nhà văn Trần Hoài Dương thể hiện dưới góc nhìn trong trẻo, giản dị nhưng đầy ý nghĩa.

+ Chủ đề của truyện xoay quanh giá trị của tình bạn chân thành, những món quà giản dị nhưng đong đầy tình cảm và ý nghĩa.

– Phân tích nhân vật chính: Nhân vật “tôi”, Trang trong đoạn trích Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương là cô gái có tâm hồn nhạy cảm, chân thành và sâu sắc.

+ Qua những dòng suy nghĩ và cảm xúc tinh tế, Trang đã thể hiện rõ sự quan tâm và lo lắng dành cho người bạn thân – Trinh, khi chờ đợi sự xuất hiện của cô.

+ Những suy tư, lo lắng về việc Trinh có thể đã gặp chuyện không lành, thể hiện tình cảm sâu sắc và sự gắn bó khăng khít giữa hai người. Khi Trinh xuất hiện, những cảm xúc phức tạp của Trang – từ giận dỗi nhẹ nhàng đến sự xúc động trào dâng – đều được khắc họa rõ nét qua từng hành động và lời nói.

+ Đặc biệt, sự xúc động của Trang khi nhận được món quà sinh nhật – chùm ổi vàng tươi từ người bạn – không chỉ là cảm xúc của một người nhận quà, mà còn là sự trân trọng và thấu hiểu về tấm lòng, sự chăm chút mà Trinh đã dành cho mình.

+ Qua đó, Trang hiện lên như một nhân vật có tâm hồn đẹp, biết yêu thương và trân trọng những giá trị tinh thần hơn vật chất, khiến người đọc cảm nhận được sự ấm áp và tình cảm chân thành trong mối quan hệ bạn bè.

– Phân tích các nhân vật khác: Nhân vật Trinh trong đoạn trích Món quà sinh nhật hiện lên như một biểu tượng của tình bạn chân thành, giản dị nhưng đầy sâu sắc.

+ Trinh xuất hiện với nụ cười hiền lành và cử chỉ nhẹ nhàng, thể hiện sự quan tâm đặc biệt dành cho bạn mình. Hành động đi bộ suốt quãng đường xa chỉ để mang đến cho “tôi” chùm ổi vàng tươi, món quà chứa đựng sự chăm sóc và tình cảm được Trinh ấp ủ từ lâu, khiến người đọc cảm nhận được tấm lòng chân thành và tinh tế của cô.

+ Trinh không cần những món quà đắt tiền hay những lời chúc hoa mỹ, mà chỉ bằng chùm ổi giản dị, cô đã gửi gắm trọn vẹn tấm lòng mình vào món quà ấy. + Sự lặng lẽ, khiêm nhường nhưng đầy tình cảm của Trinh đã chạm đến trái tim người nhận, đồng thời khắc sâu trong lòng người đọc về giá trị của những món quà đơn sơ nhưng chứa đựng tình cảm chân thành.

=> Nhân vật Trinh vì thế trở thành một hình mẫu của sự tinh tế và lòng tốt, là điểm sáng trong bức tranh tình bạn đầy xúc động trong truyện.

– Đánh giá về nghệ thuật của đoạn trích: Tác phẩm “Món quà sinh nhật” có rất nhiều nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện:

+ Truyện có cốt truyện đơn giản, không nhiều kịch tính nhưng lại sâu lắng và đầy cảm xúc.

+ Ngôi kể thứ nhất giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với cảm xúc của nhân vật “tôi”, cảm nhận được sự chân thành và giá trị của tình bạn. Điểm nhìn của câu chuyện tập trung vào nhân vật “tôi”, từ đó làm nổi bật những cảm xúc, suy nghĩ và sự trưởng thành trong nhận thức của nhân vật chính.

+ Cách dựng tình huống trong truyện rất tinh tế: từ sự lo lắng, trách móc đến sự cảm động trước món quà của Trinh, tất cả tạo nên một diễn biến tâm lý của nhân vật Trang đầy chân thực và sâu sắc.

+ Truyện khắc họa nhân vật không qua hành động mạnh mẽ, mà thông qua những chi tiết nhỏ, những suy nghĩ nội tâm, lời nói nhẹ nhàng nhưng sâu lắng. Cách miêu tả tỉ mỉ về chùm ổi, nụ cười của Trinh hay sự bồn chồn của nhân vật Trang đã tạo nên những hình ảnh sinh động, giàu cảm xúc, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận.

+ Ngôn ngữ truyện giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, với những câu văn mượt mà, giàu tính biểu cảm. Giọng điệu trong truyện nhẹ nhàng, dịu dàng, nhưng ẩn chứa một nỗi buồn man mác, sự xúc động trước tình bạn chân thành. Tất cả những yếu tố này đã làm nên một tác phẩm không chỉ cuốn hút mà còn sâu lắng, để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

– Đánh giá chung và liên hệ:

+ Tác phẩm “Món quà sinh nhật” của Trần Hoài Dương là một câu chuyện đẹp về tình bạn, được thể hiện qua nghệ thuật kể chuyện tinh tế và sâu sắc.

+ Những giá trị nhân văn của câu chuyện đã chạm đến trái tim người đọc, đặc biệt là những bạn trẻ, khi nhắc nhở về sự trân trọng những điều giản dị nhưng đầy ý nghĩa trong cuộc sống.

+ Qua câu chuyện, ta thấy được tình bạn không chỉ là những lời nói suông, mà còn là những hành động, những sự quan tâm chân thành từ những điều nhỏ bé nhất.

+ Tác giả Trần Hoài Dương đã thành công trong việc gửi gắm thông điệp về sự quan trọng của tình bạn, sự chân thành và giá trị của những món quà tinh thần.

+ So với các tác phẩm cùng đề tài, “Món quà sinh nhật” nổi bật bởi cách kể chuyện giản dị nhưng đầy xúc cảm, khiến người đọc không khỏi xúc động và suy ngẫm.

III/ Kết bài

+ “Món quà sinh nhật” của Trần Hoài Dương là một tác phẩm đặc sắc, khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc nhẹ nhàng nhưng sâu lắng về tình bạn.

+ Câu chuyện không chỉ giúp ta nhận ra giá trị của những món quà tinh thần, mà còn nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người trong việc giữ gìn và trân trọng những mối quan hệ tốt đẹp.

+ Tác phẩm đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng bạn đọc, khẳng định sức sống mãnh liệt của nó trong dòng văn học thiếu nhi Việt Nam.

This will close in 0 seconds