Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu:
CHIÊU HỒN NƯỚC(a)
(Trích)
Cũng nhà cửa, cũng giang san (b)
Thế mà nước mất nhà tan hỡi trời!
Nghĩ lắm lúc đang cười hóa khóc
Muốn ra tay ngang dọc, dọc ngang
Vạch trời thét một tiếng vang
Cho thân tan với giang san nước nhà!…
… Non sông vẫn non sông gấm vóc,
Cỏ cây xem vẫn mọc tốt tươi.
Người xem cũng dáng con người,
Cũng tao cũng mắt như đời khác chi.
Cảnh như thế, tình thì như thế,
Sống mà chi, sống để mà chi?
Đời người đến thế còn gì!
Nước non đến thế còn gì nước non!
Nghĩ thân thế héo hon tấc dạ,
Trông non sông lã chã dòng châu (c).
Một mình cảnh vắng đêm thâu
Muốn đem máu đỏ nhuộm màu giang san…
(Phạm Tất Đắc, trong Thơ văn yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX, Sđd)
Chú thích:
(a) Chiêu hồn nước: gọi hồn đất nước, mà đất nước ở đây có nghĩa là chủ quyền độc lập đã mất. Bài thơ được viết năm 1962, là tâm sự yêu nước nung nấu của tác giả, nó đã được truyền tụng rộng rãi và có sức lay động mạnh mẽ, đặc biệt là giưới thnah niên, học sinh khi đó.
(b) Giang san (giang sơn): sông núi, ngụ ý nói non sông đất nước.
(c) Dòng châu: dòng nước mắt
Phạm Tất Đắc (1909-1935) là một nhà thơ và chí sĩ yêu nước Việt Nam. Phạm Tất Đắc một con người mang trong mình ý thức sớm về việc cách mạng chủ nghĩa, sớm thấu nỗi lòng, chứng kiến nhiều đau khổ của người dân, căm thù bọn giặc Pháp xâm lược. Tuy ông mất khi tuổi đời còn rất trẻ dưới sự khắc nghiệt của bọn thực dân, nhưng khả năng của ông đã được công nhận rõ nhất qua thơ ca với sự thành công của tập thơ Chiêu hồn nước.
Tập thơ nhỏ gồm 198 câu song thất lục bát, với lời lẽ thống thiết, lúc lại sôi sục căm hờn dấy lên lòng yêu nước của người Việt qua các thời đại. Đặc biệt trong cảnh đô hộ của người Pháp, chạm được vào tấm lòng của rất nhiều thế hệ thanh niên thời đó, được đón nhận rất nồng nhiệt. Trong trích đoạn này gồm có 18 câu thơ dường như mang được ý nghĩa bao hàm sâu sắc của cả tập thơ vang vọng, có độ ấn tượng không thua kém gì những khúc ca bi tráng của đất nước được cất lên.
Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào? Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn trích trên?
Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:
Đời người đến thế còn gì!
Nước non đến thế còn gì nước non!
Câu 4: Thông điệp mà em rút ra được sau khi đọc xong đoạn trích trên?
Câu 5: Bản thân là một học sinh em thể hiện tinh thần yêu nước của mình như thế nào?
Trả lời câu hỏi đọc hiểu
Câu 1.
– Thể thơ: Song thất lục bát.
– Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
Câu 2.
Nội dung chính của đoạn trích trên: Viết về lòng yêu nước của nhân vật trữ tình, sự căm hận, đau đớn phẫn uất khi đất nước rơi vào tay quân xâm lược.
Câu 3.
– BPTT được sử dụng trong câu thơ: BPTT điệp ngữ – lặp đi lặp lại từ “ đến thế còn gì”, “nước non”.
– Tác dụng:
+ BPTT điệp ngữ giúp câu thơ trở nên hay, hấp dẫn, sinh động,…
+ Thông qua biện pháp tu từ điệp ngữ đã thể hiện sự căm hận, uất ức, bất lực trước tình cảnh nước mất nhà tan, đất nước rơi vào tay kẻ thù…
+ Tác giả muốn nhắn nhủ tới mọi người vai trò, vị trí quan trọng của đất nước đối với mỗi người chúng ta, kêu gọi tinh thần đoàn kết để giữ gìn, bảo vệ và phát triển đất nước…
Câu 4.
Thông điệp mà em rút ra được sau khi đọc xong đoạn trích trên là:
– Tình yêu quê hương, đất nước.
– Tinh thần dũng cảm, đoàn kết, kiên cường… đấu tranh để bảo vệ non sông, đất nước.
– Sẵn sàng hi sinh, chiến đấu vì Tổ quốc.
Câu 5.
Bản thân là một học sinh em thể hiện tinh thần yêu nước của mình qua các hành động:
– Chăm chỉ học tập, trau dồi rèn luyện đạo đức.
– Vâng lời ông bà, cha mẹ, thầy cô.
– Tham gia các hoạt động có ích cho xã hội.
– Giữ gìn, bảo vệ, phát huy các truyền thống tốt đẹp của cha ông để lại.