Đọc đoạn trích sau:
KIỀU NGUYỆT NGA ĐI CỐNG GIẶC Ô QUA(1)
(Trích Truyện Lục Vân Tiên)
Mười ngày đã tới ải Đồng (2),
Minh mông (3) biển rộng đùng đùng sóng xao.
Đêm nay chẳng biết đêm nào,
Bóng trăng vằng vặc bóng sao mờ mờ.
Trên trời lặng lẽ như tờ,
Nguyệt Nga nhớ nỗi tóc tơ lại sầu.
Than rằng: “Nọ nước kìa non,
Cảnh thời thấy đó, người còn về đâu?”
Quân hầu đều đã ngủ lâu,
Lén ra mở bức rèm châu một mình:
“ Vắng người có bóng trăng thanh,
Trăm năm xin gửi chút tình lại đây.
Vân Tiên anh hỡi có hay?
Thiếp nguyền một tấm lòng ngay với chàng”.
Than rồi lấy tượng vai mang,
Nhắm dòng nước chảy vội vàng nhảy ngay.
(Lục Vân Tiên Truyện, Nguyễn Đình Chiểu, Bản Nôm và bản Quốc ngữ cổ nhất, Nguyễn Quang Tuân phiên âm- khảo dị, chú thích NXB văn học 2008 tr. 238)
Chú thích:
(1) Ô Qua : theo sách cổ, ở miền Châu Đốc, Hà Tiên (Nam Bộ) trước kia thường có giặc Qua-oa ngoài biển vào cướp phá. Quân Miến Điện xưa, còn gọi là Ô Đỗ, cũng hay quấy phá miền Hà Tiên, Châu Đốc. Có thể Nguyễn Đình Chiểu đặt tên giặc Ô Qua là liên hệ tới những danh từ riêng này.
(2) ải Đồng: cửa ải Đồng Quan
(3) Minh mông: mênh mông (phát âm theo tiếng miền Nam)
Bối cảnh đoạn trích: Kiều Nguyệt Nga được Lục Vân Tiên cứu khỏi đám cướp đã đem lòng yêu mến, tự nguyện gắn bó suốt đời với Vân Tiên… Nghe tin Vân Tiên đã chết, Kiều Nguyệt Nga thề sẽ thủ tiết suốt đời. Thái sư đương triều hỏi nàng cho con trai không được, đem lòng oán thù, tâu vua bắt Kiều Nguyệt Nga đi cống giặc Ô Qua.
Đoạn trích trên ghi lại tâm trạng của Kiều Nguyệt Nga trên đường đi cống giặc Ô Qua.
Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên? Lời thoại của nhân vật trữ tình trong đoạn trích được thể hiện ở hình thức nào?
Trả lời
– Thể loại: Truyện thơ Nôm
– Lời thoại của nhân vật trữ tình trong đoạn trích được thể hiện ở hình thức độc thoại.
Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ thể hiện hình ảnh thiên nhiên trong đoạn trích.
Trả lời
Những từ ngữ thể hiện hình ảnh thiên nhiên trong đoạn trích là:
+ Minh mông (3) biển rộng đùng đùng sóng xao.
+ Bóng trăng vằng vặc bóng sao mờ mờ.
+ Trên trời lặng lẽ như tờ,
+ bóng trăng thanh, dòng nước chảy
Câu 3. Xác định lời dẫn và cho biết kiểu lời dẫn trong đoạn trích.
Trả lời
– Lời dẫn:
+ “Nọ nước kìa non,
Cảnh thời thấy đó, người còn về đâu?”
+ “ Vắng người có bóng trăng thanh,
Trăm năm xin gửi chút tình lại đây.
Vân Tiên anh hỡi có hay?
Thiếp nguyền một tấm lòng ngay với chàng”.
– Kiểu lời dẫn: trực tiếp
Câu 4. Em hiểu như thế nào về nội dung của đoạn trích trên?
Trả lời
Nội dung đoạn trích:
– Tâm trạng đau khổ của Nguyệt Nga trên đường đi cống giặc.
– Tấm lòng son sắt thủy chung trong tình yêu của nàng.
– Sự đồng cảm thương xót của tác giả với số phận bất hạnh của Kiều Nguyệt Nga đồng thời cũng ca ngợi tấm lòng thuỷ chung của nàng.
Câu 5. Qua nhân vật Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích em có suy nghĩ gì về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến?
Trả lời
+ Thân phận người phụ nữ tài sắc vẹn toàn nhưng bị chà đạp lên quyền sống và hạnh phúc…
+ Xã hội trọng nam khinh nữ không coi trọng giá trị của người phụ nữ…