Đọc bài thơ sau:
QUÊ MÌNH
Nguyễn Thế Kỷ
Đưa con về thăm quê
Cha gặp lại mình ngày thơ dại
Mấy dãy ao làng sen còn thơm mãi
Hoa gạo rơi xao xác sân đình
Bến bờ nào cũng dội sông Dinh
Xa ngái (*) nào cũng mơ về núi Gám (*)
Hạt giống đồng chiêm gieo vào tâm khảm
Vẫn xanh tươi góc bể chân trời
Quê mình là vậy đó con ơi
Bát cơm con ăn. Ân tình con gặp
Mùi chua của bùn, vị nồng của đất
Với cha, hơn cả bạc vàng.
Bến bờ nào ông bà dắt con sang
Dòng đục dòng trong, câu thương câu giận
Thương cụ đồ xưa bút nghiên lận đận
Đỗ trạng rồi còn lội ruộng vinh quy
Đất quê mình nâng bước cha đi
Để có con hôm nay trở lại
Như sông suối về nơi biển ấy
Lại góp mưa xanh mát mạch nguồn.
(Nguồn: Thơ Yên Thành, NXB Hội nhà văn , năm 2015, tr 367, 369)
Chú thích:
* Nguyễn Thế Kỷ (sinh ngày 25 tháng 8 năm 1960) là PGS,TS, Nhà văn, Nhà báo quê huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
* Sông Dinh, núi Gám: hai địa danh nổi tiếng ở huyện yên Thành, tỉnh Nghệ An.
* Xa ngái (từ địa phương) : rất xa
Câu 1. Bài thơ viết theo thể thơ nào?
Trả lời
Thể thơ tự do
Câu 2. Tìm những hình ảnh về quê hương trong ba khổ thơ đầu?
Trả lời
Hình ảnh: ao làng sen, hoa gạo rơi, sân đình, sông Dinh, núi Gám, ân tình con gặp, mùi chua của bùn, vị nồng của đất
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong khổ thơ thứ ba?
Trả lời
– Liệt kê những sự vật, tình cảm con người ở quê hương : Bát cơm con ăn, ân tình con gặp, mùi chua của bùn, vị nồng của đất
– Tác dụng:
+ diễn tả đầy đủ và sâu sắc những khó khăn vất vả của mảnh đất quê hương, những ân tình nồng thắm của con người quê hương. Với cha đó là những điều tuyệt vời, quý giá nhất bởi tất cả đã nuôi dưỡng, bao bọc chở che cho cha khôn lớn, trưởng thành.
+Thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người cha với quê hương.
+ Tạo nhạc điệu cho lời thơ…
Câu 4. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ sau:
Bến bờ nào cũng dội sóng sông Dinh
Xa ngái nào cũng mơ về núi Gám
Trả lời
– Bến bờ nào cũng dội sóng vào sông, Dù đi đâu rất xa cũng nhớ về núi Gám.
– Mượn hình ảnh sông Dinh, núi Gám để nói về quê hương, tác giả đã nói lên tình cảm của mình dù đi đâu nhưng con người ta vẫn trở về với quê hương, nguồn cội của mình.
Câu 5. Bài thơ trên gửi đến chúng ta thông điệp gì?
Trả lời
Thông điệp:
+ Quê hương là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và hình thành nhân cách của mỗi người. Nó không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn mà còn là nơi chứa đựng những giá trị văn hóa, truyền thống.
+ Mỗi người cần phải biết trân trọng quê hương nguồn cội của mình, không quên những ký ức và giá trị tốt đẹp mà quê hương mang lại.
Câu 6. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về bài thơ trên.
Trả lời
– Nội dung chủ đề: tình cảm yêu quý, tự hào của tác giả về quê hương cũng như nguồn cội của chính mình:
+ bức tranh đẹp về quê hương, nơi luôn ấm áp tình người và kỷ niệm.
+ những ký ức không thể phai mờ về quê hương gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc thân thuộc và gần gũi.
+ tình cảm yêu quý, khát khao trở về với quê hương và lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ
– Đặc sắc nghệ thuật: thể thơ tự do; biện pháp liệt kê, so sánh cách gieo vần, ngắt nhịp; giọng điệu thủ thỉ, tâm tình, khéo léo kết hợp giữa mô tả cảnh vật và bộc lộ cảm xúc một cách linh hoạt, hình ảnh thơ bình dị , gần gũi mà giàu sức gọi hình gợi cảm
– Tình cảm, thái độ của tác giả: yêu quý, biết ơn quê hương, trân trọng, nâng niu kí ức tuổi thơ
