Đọc văn bản sau:
RỒI NGÀY MAI CON ĐI
Rồi ngày mai con xuống núi
Ngỡ ngàng
Đất rộng, trời thấp
Bước đầu tiên
Con vấp gót chân mình.
Rồi ngày mai con xuống núi
Gặp phố phường ngã bảy, ngã mười
Gặp lòng người đỏ, vàng, đen, trắng
Mỗi lần vấp, một bước đi
Sẽ sực nhớ người thầy trên núi.
Bố mẹ cho con cán rìu, lưỡi hái
Vung một sải quang ba ngọn đồi
Nhưng chưa đủ mo cơm, tay nải
Trên đường xa về phía chân trời.
Người thầy ngồi lặng lẽ sương khuya
Áo cổ lông không ngăn được rét rừng như chích
Chăm giáo án như vun từng đốm than tí tách
Thắp lửa hồng ấm mãi tim con.
Ngọn lửa ấy là mo cơm khi đói
Là chiếc gậy con vịn đường mưa
Là ngón tay gõ vào chốt cửa
Phía sau kia rộng mở nụ cười.
Ngày mai con xuống núi
Cùng tay nải hành trang đầu tiên
Đi như suối chảy về với biển
Chớ quên mạch đá cội nguồn.
(Lò Cao Nhum, Gốc trời, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2009)
Câu 1. Xác định đối tượng trữ tình trong bài thơ.
Trả lời
Đối tượng trữ tình: người con
Câu 2. Chỉ ra những điều mà ngày mai con xuống núi, con sẽ gặp.
Trả lời
Theo văn bản, ngày mai con xuống núi, con sẽ gặp:
+ phố phường ngã bảy, ngã mười
+ lòng người đỏ, vàng, đen, trắng
Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ ẩn dụ trong đoạn thơ sau:
Người thầy ngồi lặng lẽ sương khuya
Áo cổ lông không ngăn được rét rừng như chích
Chăm giáo án như vun từng đốm than tí tách
Thắp lửa hồng ấm mãi tim con.
Trả lời
– Biện pháp tu từ ẩn dụ: Chăm – vun, thắp lửa
– Tác dụng:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảmư
+ Lời thơ nhắc nhớ về người thầy cần mẫn, chăm chỉ, tận tâm chăm chút từng trang giáo án để có những bài dạy hay nhất, ý nghĩa nhất, để truyền cảm hứng, tình yêu, niềm tin cho học trò.
+ Tình yêu thương và lòng biết ơn của nhân vật trữ tình đối với người thầy của con mình.
Câu 4. Suy nghĩ của anh/ chị về lời dặn dò của người cha dành cho con trong đoạn thơ sau:
Ngày mai con xuống núi
Cùng tay nải hành trang đầu tiên
Đi như suối chảy về với biển
Chớ quên mạch đá cội nguồn.
Trả lời
– Lời dặn dò của người cha dành cho con: Trên con đường thực hiện ước mơ, khát vọng của mình, con hãy mạnh mẽ, kiên cường, bền bỉ và đừng bao giờ quên cội nguồn, quê hương, bản quán.
– Đó là lời dặn dò tha thiết, sâu sắc, chứa đựng tình yêu thương bao la mà người cha dành cho con.
Câu 5. Từ nội dung của dòng thơ: Mỗi lần vấp, một bước đi, anh/ chị hãy rút ra bài học cuộc sống cho bản thân.
Trả lời
Học sinh có thể nêu những nội dung khác nhau, có thể với một trong các gợi ý sau:
Mỗi lần vấp, một bước đi
– Mỗi lần thất bại, hãy mạnh mẽ và tiếp tục bước đi.
– Không sợ thất bại.
– Chấp nhận thất bại và vượt lên nó.