Đọc văn bản sau:
THAN NỖI OAN
Đuôi con mắt châu sa thấm giấy
Đầu ngón tay máu chảy pha son
Người đau phong cảnh cũng buồn
Thông gầy như trúc, cúc mòn như mai
Mối tâm sự rối mười phần thảm
Gánh gia tình nặng tám năm dư
Khi ngày mong bức xá thư
Khi đêm than bóng, khi trưa hỏi lòng
Hương thề nguyện khói nồng trước gió
Tờ tố oan mở ngỏ giữa trời
Tờ oan kể hết bao lời
Hương thề sao chửa thấu nơi cửu trùng
(Trích “Tự tình khúc” – Cao Bá Nhạ)
Chú thích:
“Tự tình khúc” gồm 608 câu thơ song thất lục bát, được viết bằng chữ Nôm.
Tác giả làm ra làm khúc ngâm này chủ ý thanh minh cho mình trước “tội lỗi” (theo quan điểm nhà Nguyễn) cầm đầu cuộc khởi nghĩa Mỹ Lương mà chú ông là Cao Bá Quát đã gây ra và xin triều đình ân xá.
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong đoạn trích.
Câu 2. Bút pháp tả cảnh ngụ tình được sử dụng trong những câu thơ nào?
Câu 3. Phân tích sự thay đổi trong giọng điệu của đoạn trích từ đầu đến cuối. Sự thay đổi đó cho thấy điều gì về diễn biến tâm trạng của nhân vật trữ tình?
Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:
“Đuôi con mắt châu sa thấm giấy
Đầu ngón tay máu chảy pha son”
Câu 5. Nếu ở trong hoàn cảnh của nhân vật trữ tình trong bài thơ, em sẽ làm gì để giải oan cho mình?
Trả lời câu hỏi đọc hiểu
Câu 1.
Nhân vật trữ tình là tác giả (Cao Bá Nhạ).
Câu 2.
Bút pháp tả cảnh ngụ tình được sử dụng trong những câu thơ:
Người đau phong cảnh cũng buồn
Thông gầy như trúc, cúc mòn như mai
Câu 3.
– Giọng điệu của đoạn trích thay đổi từ đau đớn, xót xa ở những câu đầu sang buồn tủi, tuyệt vọng ở những câu cuối.
– Sự thay đổi này cho thấy diễn biến tâm trạng ngày càng nặng nề của nhân vật trữ tình khi phải đối mặt với nỗi oan.
Câu 4
– Ẩn dụ “con mắt châu sa”, “ngón tay máu chảy”
– Tác dụng:
+ Là hình ảnh ẩn dụ cho nỗi đau thể xác và tinh thần của nhân vật trữ tình khi phải chịu nỗi oan.
+ Thể hiện nỗi đau đớn, xót xa và tâm trạng buồn tủi, tuyệt vọng của nhân vật trữ tình khi bị oan.
Câu 5.
Ví dụ:
– Thu thập bằng chứng để chứng minh sự trong sạch của mình.
– Tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người có uy tín, có tiếng nói trong xã hội.
– Làm đơn kêu oan gửi lên cơ quan chức năng….