Đọc đoạn truyện ngắn sau:
“Bây giờ thì hắn trở thành mõ thật rồi. Một thằng mõ đủ tư cách mõ, chẳng chịu kém một anh mõ chính tông một tí gì: cũng đê tiện, cũng lầy là, cũng tham ăn. (…)
Không! Lộ sinh ra là con một ông quan viên tử tế, hẳn hoi. Và chỉ mới cách đây độ ba năm, hắn vẫn còn được gọi là anh cu Lộ. (…)
Những lời tiếng mỉa mai truyền từ người nọ đến người kia. Lộ thấy những bạn bè cứ lảng dần. Những người ít tuổi hơn, nói đến hắn, cũng gọi bằng thằng. Trong những cuộc hội họp, nếu hắn có vui miệng nói chõ vào một vài câu, nhiều người đã ra vẻ khinh khỉnh, không thèm bắt chuyện… Hắn nhận thấy sự thay đổi ấy, và bắt đầu hối hận. Nhưng sự đã trót rồi, biết làm sao được nữa? Hắn tặc lưỡi và nghĩ bụng: “Tháng ba này, thằng nào thằng ấy đến ba ngày không được một bát cơm, dãi nhỏ ra, hết còn làm bộ!…”. Một ý phấn khích đã bắt đầu nảy mầm trong khối óc hiền lành ấy… Một hôm, trong một đám khao, Lộ vừa chực ngồi cỗ thì ba người ngồi trước đứng cả lên. Lộ ngồi trơ lại một mình. Mặt hắn đỏ bừng lên. Hắn do dự một lúc rồi cũng phải đứng lên nốt, mặt bẽn lẽn cúi gầm xuống đất. Chủ nhà hiểu ba anh kia có ý gai ngạnh không chịu ngồi chung với mõ. Ông tìm một người khác, xếp vào cho đủ cỗ và an ủi Lộ:
– Chú ăn sau cũng được.
Lộ ầm ừ cho xong chuyện, rồi nhân một lúc không ai để ý, lẻn ra về. Hắn tấm tức rất lâu. Trông thấy vợ, hắn cúi mặt, không dám nhìn thị, làm như thị đã rõ cái việc nhục nhã vừa rồi. Hắn thở ngắn thở dài, lắm lúc hắn muốn bỏ phắt việc, trả lại vườn cho họ đỡ tức. Nhưng nghĩ thì cũng tiếc. Hắn lại tặc lưỡi một cái, và nghĩ bụng: “Mặc chúng nó!…” Hắn chỉ định từ giờ chẳng đi ăn cỗ đám nào nữa là ổn chuyện…
Nhưng khổ một nỗi, không đi, không được. Đám nào có ăn, tất nhiên chủ nhân không chịu để hắn về. Làm cỗ cho cả họ ăn còn được, có hẹp gì một cỗ cho thằng sãi? Để nó nhịn đói mà về, nó chửi thầm cho. Mà thiên hạ người ta cũng cười vào mặt, là con người bủn xỉn… Ấy, người ta cứ suy hơn, tính thiệt như vậy, mà nhất định giữ thằng sãi lại. Không ai chịu ngồi với hắn, thì hắn sẽ ngồi một mình một cỗ trong bếp, hay một chỗ nào kín đáo cho hắn ngồi…
Mới đầu, Lộ tưởng ngồi như thế, có lẽ là yên ổn đấy. Nhưng người ta tồi lắm. Người ta nhất định bêu xấu hắn. Trong nhà đám, một chỗ dù kín đáo thế nào, mà chả có người chạy qua, chạy lại. Mỗi người đi qua lại hỏi hắn một câu:
– Lộ à, mày?
Cũng có người đế thêm:
– Chà! Cỗ to đấy nhỉ? Đằng ấy hoá ra lại … bở!
A! Thế ra họ nói kháy anh cu Lộ vậy, cáu lắm. Hắn tặc lưỡi một cái và nghĩ bụng: “Muốn nói, ông cho chúng mày nói chán! Ông cần gì!…” Hắn lập tức bê cỗ về sân, đặt lên phản, ung dung ngồi. Nói thật ra, thì hắn cũng không được ung dung lắm. Tai hắn vẫn đỏ như cái hoa mào gà, và mặt hắn thì bẽn lẽn muốn chữa thẹn, hắn nhai nhồm nhoàm và vênh vênh nhìn người ta, ra vẻ bất cần ai. Sau cái bữa đầu, hắn thấy thế cũng chẳng sao, và bữa thứ hai đã quen quen, không ngượng nghịu gì mấy nữa. Bữa thứ ba thì quen hẳn. Muốn báo thù lại những anh đã cười hắn trước, tự hắn đi bưng lấy cỗ, và chọn lấy một cỗ thật to để các anh trông mà thèm. Bây giờ thì đến lượt người chủ không được bằng lòng. Có một mình nó ăn mà đòi một cỗ to hơn bốn người ăn!…
– Mẹ kiếp! Không trách được người ta bảo: “Tham như mõ”.
A! Họ bảo hắn là mõ vậy… Tham như mõ vậy!… Đã vậy thì hắn tham cho mà biết!… Từ đấy, không những hắn đòi cỗ to, lúc ăn hắn lại còn đòi xin thêm xôi, thêm thịt, thêm cơm nữa. Không đem lên cho hắn thì tự hắn xông vào chỗ làm cỗ mà xúc lấy. Ăn hết bao nhiêu thì hết, còn lại hắn gói đem về cho vợ con ăn, mà nếu vợ con ăn không hết, thì kho nấu lại để ăn hai ba ngày… Hà hà! Phong lưu thật!… Cho chúng nó cứ cười khoẻ đi!
Cứ vậy, hắn tiến bộ mãi trong nghề nghiệp mõ. Người ta càng khinh hắn, càng làm nhục hắn, hắn càng không biết nhục. Hỡi ôi! Thì ra lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng đến cái nhân cách của người khác nhiều lắm; nhiều người không biết gì là tự trọng, chỉ vì không được ai trọng cả; làm nhục người là một cách rất diệu để khiến người sinh đê tiện…
Bây giờ thì hắn mõ hơn cả những thằng mõ chính tông. Hắn nghĩ ra đủ cách xoay người ta. Vào một nhà nào, nếu không được vừa lòng, là ra đến ngõ, hắn chửi ngay, không ngượng:
– Mẹ! Xử bẩn cả với thằng mõ…”
(Nam Cao, Trích Tư cách mõ, NXB Hội nhà văn 1993)
Câu 1. Nhân vật chính trong đoạn trích trên là ai?
A. Người kể chuyện
B. Lộ
C. Người dân trong làng
D. Đáp án A và B
Câu 2. Câu chuyện trong đoạn trích trên được kể bằng lời của ai?
A. Lời kể của tác giả
B. Lời kể của anh cu Lộ
C. Lời kể của người dân trong làng
D. Lời kể của anh cu Lộ và tác giả
Câu 3. Xác định ngôi kể – điểm nhìn trong truyện.
A. Ngôi thứ nhất – theo điểm nhìn của chính anh cu Lộ
B. Ngôi thứ ba – linh hoạt điểm nhìn (khi của người dân trong làng đạo, khi của chính anh cu Lộ)
C. Ngôi thứ hai – theo điểm nhìn của người bạn anh cu Lộ
D. Ngôi thứ nhất đan xen ngôi thứ ba–theo điểm nhìn của tác giả và chính anh cu Lộ
Câu 4. Trước khi mang tư cách mõ, anh cu Lộ là người như thế nào?
A. Là con một ông quan viên tử tế, hẳn hoi.
B. Là một thư sinh chăm chỉ học tập.
C. Là một tiểu thương khôn ngoan, chí thú.
D. Là một hào lí trong làng.
Câu 5. Câu văn “Một thằng mõ đủ tư cách mõ, chẳng chịu kém một anh mõ chính tông một tí gì: cũng đê tiện, cũng lầy là, cũng tham ăn” sử dụng biện pháp tu từ gì?
A. Liệt kê
B. Nhân hóa
C. Phép đối
D. Nói giảm nói tránh
Câu 6. Đoạn văn: “Hà hà! Phong lưu thật!…Cho chúng nó cứ cười khoẻ đi!” là lời của ai?
A. Lời anh cu Lộ.
B. Lời những người dân xóm đạo đồng cảm với anh cu Lộ.
C. Lời tác giả.
D. Lời người kể chuyện hòa vào lời anh cu Lộ.
Câu 7. Anh/ chị hiểu đoạn văn: “Cứ vậy,…làm nhục người là một cách rất diệu để khiến người sinh đê tiện…” như thế nào?
A. Làm nhục người khác chính là phương pháp kì diệu để giáo dục con người.
B. Sự xúc phạm, lăng mạ của những người xung quanh quyết định sự biến đổi nhân cách con người, từ đó Nam Cao bộc lộ nỗi niềm đau đáu: hãy cứu lấy nhân phẩm con người.
C. Sự xúc phạm, lăng mạ làm nảy sinh sự đê tiện trong mỗi người
D. Làm nhục người khác mới có thể giúp con người thoát được sự đê tiện.
Câu 8. Lúc đầu khi Lộ mới làm mõ, vì sao những người cùng làng ghen ghét anh?
A.Lộ tham lam.
B.Lộ cậy là mõ mà ăn vạ người khác
C. Lộ làm sãi ngon ăn quá
D. Lộ ăn cướp
Câu 9. Kể tên ít nhất 2 truyện có cùng ngôi kể với truyện ngắn trên mà anh/ chị đã học hoặc đọc.
Trả lời
Hai truyện cùng ngôi kể:
– Dưới bóng hoàng lan – Thạch Lam
– Chí Phèo – Nam Cao
Câu 10. Điều gì đã khiến Lộ trở thành một thằng mõ “hơn cả mõ chính tông”?
Trả lời
Lộ bị người ta ghen ghét, đố kị
Câu 11. Nam Cao thể hiện thái độ gì khi dùng đại từ “hắn”?
Trả lời
Khi dùng đại từ “hắn” Nam Cao thể hiện thái độ:
Dù Nam Cao có cảm thông đến mấy với Lộ, ông cũng thể hiện rất rõ ràng quan điểm: Con người này không phải là đại diện cho cái thiện, cái chính diện, cái cao cả, bởi hắn đã từ một con người bình thường trở thành kẻ tham lam, ti tiện.
Câu 12. Phân tích mạch kể của truyện?
Trả lời
Mạch kể truyện Tư cách mõ bắt đầu từ những việc làm của anh cu Lộ mang đầy đủ bản chất xấu xa, tham lam của một mõ làng.
Tiếp đó, tác giả kể về nguyên nhân anh ta từ một nông dân hiền lành trở thành một anh mõ làng.
Phần trọng tâm của câu chuyện, tác giả đã phân tích quá trình anh ta thích ứng, hình thành, hoàn thiện và phát triển tư cách mõ.
Câu 13. Phân tích nguyên nhân hình thành tư cách mõ của anh cu Lộ?
Trả lời
Nguyên nhân hình thành tư cách mõ của anh cu Lộ chính là do thái độ và những cái nhìn đầy định kiến của người dân làng đối với người làm mõ. Chính điều này đã thúc đẩy quá trình biến đổi bản chất của anh cu Lộ, từ một con người bản chất lương thiện đã trở thành kẻ mang tâm lí trả thù và từ đó mất dần liêm sỉ, nhân cách và dần hình thành, phát triển tư cách mõ.
Câu 14. Câu nói: “Thì ra lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng đến cái nhân cách của người khác nhiều lắm” gợi cho anh/chị suy nghĩ gì?
Trả lời
– Câu nói khẳng định: Thái độ ứng xử của mọi người có tác động đến sự hình thành và phát triển nhân cách của con người
– Suy nghĩ của bản thân:
+ Nhận thức được sự tác động của hoàn cảnh đến sự hình thành, phát triển, hoàn thiện tính cách con người
+ Có thái độ ứng xử phù hợp, nhân văn và biết sống bản lĩnh, vượt lên hoàn cảnh, sống có ý nghĩa,…
Câu 15. Từ đoạn truyện ngắn trên, anh/ chị rút ra những thông điệp gì có ý nghĩa?
Trả lời
Thông điệp:
+ chọn bạn mà chơi
+ sự kiên cường trước khó khăn thử thách
+ sống trung thực, ngay thẳng
+ sự bao dung, lòng vị tha…