Đọc văn bản:
Tóm tắt: Thạch Sanh vốn mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa và gia tài chỉ có lưỡi búa của cha để lại. Thấy Thạch Sanh khỏe, Lý Thông lân la kết nghĩa huynh đệ. Thạch Sanh về sống với mẹ con Lý Thông. Trong vùng có một con chằn tinh hung dữ, mỗi năm người dân phải nộp một người cho nó ăn thịt. Tới phiên Lý Thông, hắn lừa Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình. Thạch Sanh đi thay và giết được chằn tinh.
Lý Thông là đứa hiểm sâu,
Dọa rằng: “Tội ấy chém đầu chẳng chơi,
Xà tinh ấy của vua nuôi,
Để làm báu nước sao ngươi giết xằng?”
Thạch Sanh nghe nói kinh hoàng,
Lạy anh cùng mẹ mở đường hiếu sinh.
Lý Thông rằng: “Muốn tốt lành,
Ngươi mau trốn thoát, điều đình mặc ta.
Nếu không vạ đến cả nhà,
Bấy giờ thán hối lại là muộn thay!”.
Thạch Sanh từ tạ đi ngay,
Than thân trách phận chẳng may nhiều bề.
Lại tìm chốn cũ hàn khê,
Trước thăm mồ mả, sau về cội đa.
Cũng liều tuế nguyệt phôi pha,
Chắc chi bĩ thái mà hòa trông mong.
Đoạn này nói chuyện Lý Thông,
Đuổi người mà chiếm lấy công, hay gì?
Thạch Sanh từ bước ra đi,
Lý Thông liền đến kinh kì tâu vua.
Tâu rằng: “Buổi tối hôm qua,
Là phiên tôi phải đi ra miếu ngoài.
Thấy xà tinh muốn ra oai,
Tôi liền giở hết phép tài của tôi.
Nên nay đã chém nó rồi,
Hiện đầu còn ở tại nơi cửa nhà”.
(Trích Thạch Sanh, truyện thơ Nôm khuyết danh, in trong Tổng tập văn học Việt Nam, tập 10, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000, Tr.900-901)
Câu 1. Xác định nhân vật chính được khắc họa trong đoạn trích?
Trả lời
Nhân vật chính trong đoạn trích: Lý Thông.
Câu 2. Tìm những lời dẫn trực tiếp có trong đoạn trích?
Trả lời
– Các lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích:
+ “Tội ấy chém đầu chẳng chơi,
Xà tinh ấy của vua nuôi,
Để làm báu nước sao ngươi giết xằng?”
+ “Muốn tốt lành,
Ngươi mau trốn thoát, điều đình mặc ta.
Nếu không vạ đến cả nhà,
Bấy giờ thán hối lại là muộn thay!”
+ “Buổi tối hôm qua,
Là phiên tôi phải đi ra miếu ngoài.
Thấy xà tinh muốn ra oai,
Tôi liền giở hết phép tài của tôi.
Nên nay đã chém nó rồi,
Hiện đầu còn ở tại nơi cửa nhà”.
Câu 3. Khái quát chủ đề của đoạn trích?
Trả lời
– Đoạn trích ca ngợi bản tính thật thà, lương thiện của Thạch Sanh.
– Bày tỏ thái độ căm ghét đối với Lý Thông – một con người gian dối, bất nghĩa, có lòng dạ hiểm sâu.
Câu 4. Qua đoạn trích, em có nhận xét gì về con người Lý Thông?
Trả lời
– Lý Thông là một kẻ nham hiểm, độc ác.
– Là kẻ tham lam.
– Là kẻ giả nhân, giả nghĩa.
– Là một kẻ gian dối, mưu mô, xảo quyệt.
Câu 5. Em hãy rút ra bài học cho bản thân sau khi đọc đoạn trích trên?
Trả lời
– Cần phải sống trung thực, ngay thẳng.
– Không nên gian dối, bất nghĩa.