Đề bài: Nghị luận cảm nhận về bài thơ Dừa ở của Lê Anh Xuân. Đoạn thơ gợi cho em suy nghĩ gì về vai trò của tình yêu quê hương trong tâm hồn mỗi con người?
I. Mở bài
Bài thơ “Dừa ơi” là một tác phẩm cảm động của tác giả, đưa chúng ta trở về với hình ảnh thân thuộc của cây dừa – một biểu tượng quê hương gắn liền với tuổi thơ, lịch sử và tình yêu quê hương. Qua những vần thơ nhẹ nhàng và sâu lắng, tác giả đã khắc họa một bức tranh sống động về tình yêu và sự gắn bó với quê hương, đồng thời gợi lên những suy nghĩ sâu sắc về vai trò của tình yêu quê hương trong tâm hồn mỗi con người.
II. Thân bài
Khổ thơ 1: Hình ảnh dừa trong tuổi thơ
Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ
Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ
Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió
Tôi hỏi nội tôi: “Dừa có tự bao giờ?”
Khổ thơ mở đầu với hình ảnh cây dừa hiện diện trong cuộc sống của tác giả từ khi còn nhỏ. Cây dừa không chỉ là một phần của cảnh quan mà còn là một phần của ký ức tuổi thơ, gắn liền với những giấc ngủ ngọt ngào và tiếng reo của lá dừa trong gió. Câu hỏi “Dừa có tự bao giờ?” thể hiện sự tò mò và khao khát khám phá nguồn gốc, lịch sử của cây dừa – một biểu tượng quê hương.
Khổ thơ 2: Lịch sử và sự tồn tại của cây dừa
Nội nói: “Lúc nội còn con gái
Đã thấy bóng dừa mát rượi trước sân
Đất này xưa đầm lầy chua mặn
Đời đói nghèo cay đắng quanh năm”
Khổ thơ thứ hai là lời kể của nội, người đã chứng kiến sự hiện diện của cây dừa từ khi còn trẻ. Cây dừa đã tồn tại từ lâu, từ thời kỳ đất này còn là đầm lầy chua mặn, đời sống nghèo khó và đầy gian truân. Hình ảnh cây dừa mát rượi trước sân nhà không chỉ gợi lên kỷ niệm mà còn tượng trưng cho sự bền bỉ, sức sống mãnh liệt của con người và quê hương qua bao thời kỳ khó khăn.
Khổ thơ 3: Sự trường tồn của cây dừa
Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ
Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua.
Khổ thơ thứ ba đặt ra câu hỏi về tuổi của cây dừa, tại sao lá vẫn tươi xanh mãi theo thời gian. Hình ảnh “gió ngàn xưa” và “tiếng gươm khua” tạo nên một liên tưởng mạnh mẽ về lịch sử và chiến đấu, gợi lên những ký ức về quá khứ anh hùng của dân tộc. Cây dừa không chỉ là một biểu tượng thiên nhiên mà còn là biểu tượng của sự trường tồn và khát vọng tự do, độc lập.
Khổ thơ 4: Cây dừa trong cuộc chiến tranh
Vẫn như xưa vườn dừa quê nội
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thương, biết mấy oán hờn.
Khổ thơ thứ tư nhấn mạnh tình cảm của tác giả dành cho vườn dừa quê nội, dù đã trải qua bao đau thương và mất mát trong chiến tranh. Hình ảnh “thân dừa đã hai lần máu chảy” tượng trưng cho những cuộc chiến tranh khốc liệt mà quê hương đã trải qua. Qua đó, tác giả nhấn mạnh sự kiên cường, bất khuất của cây dừa cũng như của con người quê hương, luôn đứng vững trước mọi khó khăn và thử thách.
Khổ thơ 5: Sự kiên cường và gắn bó của cây dừa
Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút
Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng
Rễ dừa bám sâu vào lòng đất
Như dân làng bám chặt quê hương.
Khổ thơ thứ năm miêu tả hình ảnh cây dừa hiên ngang, lá xanh dịu dàng và rễ bám sâu vào lòng đất. Hình ảnh này tượng trưng cho sự kiên cường, mạnh mẽ và gắn bó với quê hương của con người. Cây dừa như một biểu tượng của dân làng, luôn bám chặt vào quê hương, không bao giờ rời xa, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu.
Khổ thơ 6: Sự thay đổi và hy vọng
Tôi ngước nhìn mùa xuân nắng rọi
Bốn mặt quê hương giải phóng rồi
Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại
Như thời con gái tuổi đôi mươi
Như hàng dừa trước ngõ nhà tôi.
Khổ thơ cuối cùng là hình ảnh mùa xuân nắng rọi, quê hương đã được giải phóng, mang đến hy vọng và sự tươi mới. Tác giả cảm nhận được sự trẻ lại của nội, như trở về thời con gái tuổi đôi mươi, đầy sức sống và hy vọng. Hình ảnh này tạo nên một cảm giác hạnh phúc, yên bình và niềm tin vào tương lai tươi sáng của quê hương.
Vai trò của tình yêu quê hương trong tâm hồn mỗi con người
Tình yêu quê hương là nguồn động lực mạnh mẽ, giúp mỗi con người vượt qua khó khăn, gian khổ và đóng góp cho sự phát triển của quê hương. Nó là sợi dây gắn kết chúng ta với quá khứ, hiện tại và tương lai, là nền tảng vững chắc cho mọi hành động và quyết định của chúng ta. Tình yêu quê hương không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về giá trị của cuộc sống mà còn khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm bảo vệ, xây dựng quê hương ngày càng tốt đẹp hơn.
III. Kết bài
Bài thơ “Dừa ơi” gợi lên những suy nghĩ sâu sắc về vai trò của tình yêu quê hương trong tâm hồn mỗi con người. Tình yêu quê hương không chỉ là sự gắn bó với những hình ảnh thân thuộc, mà còn là sự kiên cường, bất khuất và sự hy sinh vì quê hương. Qua hình ảnh cây dừa, tác giả đã truyền tải thông điệp về sự trường tồn, sức sống mãnh liệt và tình yêu quê hương bất diệt.
