Nghị luận khoảng 600 chữ phân tích truyện ngắn Ông ngoại

5/5 - (1 bình chọn)

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích truyện ngắn sau:

ÔNG NGOẠI

(Tóm tắt đoạn đầu: Ông ngoại ở cùng gia đình cậu mợ của Dung, nay cậu mợ đậu phỏng vấn và định cư nước ngoài. Mẹ Dung quyết định cho Dung sang ở với Ngoại để tiện bề trông nom ông. Dung dù không muốn nhưng vẫn vâng lời mẹ.)

Sang bên ấy được hai hôm, Dung chạy về mẹ, than thở lướt sướt: “Ở với ông ngoại buồn muốn chết, đi học về, mở karaoke lại sợ ồn, nói chưa được mấy câu thì hết chuyện. Chẳng lẽ con lại nói chuyện tình yêu với ông ngoại à? Bọn bạn không dám lại nhà chơi. Ông khó lắm. Con mở nhạc cũng ngại, con nấu cơm khét ông mắng cả buổi. Suốt ngày ông cứ lo tỉa tót cho mấy chậu kiểng, mấy con cá vàng. Con hỏi:”Ngoại chăm sóc hoài không chán sao?”, Ngoại nói “Cây cũng có linh hồn. Con không tin, ghé tai vào nghe thử, có cây nào than buồn, có cây nào thèm nghe Michael Jackson đâu”.
Mẹ cười:
– Con vì ông một chút, ông cũng vì con thôi, thử xem.
[…]
Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà. Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay. Sáng nó dậy thật sớm để nấu cơm, sau đó đi học, chiều lại học, buổi tối nó vù xe đến bạn chơi hoặc về nhà nghe mấy đứa em cãi nhau ỏm tỏi. Hai thế giới vừa giành giựt vừa hoà tan nhau.
[…]
Hôm bữa Dung nói với ông:
– Sao ông Chín bên nhà rủ ngoại đi tham gia câu lạc bộ gì đó, ngoại không đi?
Ông nhìn Dung thật lâu:”Ngoại sợ con ở nhà một mình buồn”. Dung chột dạ, có bao giờ đi chơi mà mình nghĩ tới ông không.
[…]
Có những sự thay đổi Dung không thể ngờ được. Bây giờ mỗi đêm Dung trở mình nghe ông ngoại ho khúc khắc. Nghe cây mai nhỏ nứt mình, nảy chồi. Dung nghiện hương trầm tối tối ông thắp lên bàn thờ bà ngoại. Lắm khi lũ em Dung sang, chúng nó phá phách quậy tung cả lên, Dung mắng, chúng nó trề môi “Chị hai khó như một bà già”, Dung giật mình. Có lẽ quen với cái tĩnh lặng trong sân mà mỗi chiều Dung giúp ông tưới cây, cái khoảng không xanh lạc lõng trong khói bụi, đâu đó, trên tàng me già, dăm chú chim hót líu lo. Dung quen dáng ông ngoại với mái tóc bạc, với đôi mắt hõm, cái cằm vuông, quen mỗi tháng một lần cọc cạch lên phường nhận lương hưu. Có một điều Dung ngày càng nhận ra tiếng ho của ông ngày càng khô và rời rạc như lời kêu cứu. […]
Ngày 18 tháng 12, Dung mở tờ lịch mới, hôm nay là sinh nhật của nó. Hôm qua, mẹ cho Dung một món tiền kha khá, bọn bạn reo lên inh ỏi: “Party nghe Dung, làm xôm tụ, tụi này kéo lại”. Dung nói với ông, ông gật đầu:
– Ừ thì sinh nhật mà, con có mua bánh kem chưa? Ông biết làm đấy.
Dung tròn mắt:
– Thật ư?
Ông khẽ cốc đầu nó.
– Đừng có khinh ngoại.
Nói rồi hai ông cháu lăn vào khuấy bột, trộn sữa. Tay ông nhẹ nhàng, nắn nót mười tám nụ hồng trên mặt bánh, Dung thòm thèm mãi. Buổi sinh nhật thật rôm rả, bọn Dung khiêu vũ với nhau ông ngoại cũng nhảy, ông mặc chiếc áo màu xanh thắt nơ hoa rất đẹp. Lúc ông nắm tay nó, nhạc dạo bài Tango “Xa vắng”. Dung ngạc nhiên và buồn cười đến nỗi giẫm lên cả chân ông. Bọn bạn reo ầm lên, chúng khen bánh kem ngon, khen ông nhảy giỏi, Dung hãnh diện lắm….

(Trích Ông ngoại, Nguyễn Ngọc Tư, https://isach.info/story.php?story=ong_ngoai__nguyen_ngoc_tu&chapter=0000,
truy cập 25-10-2023)

Chú thích:

Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976, quê ở Cà Mau. Giọng văn Nguyễn Ngọc Tư giàu chất Nam Bộ, lối kể nhẹ nhàng. Sáng tác của cô chủ yếu viết về những câu chuyện bình dị của con người vùng sông nước Nam Bộ – quê hương tác giả, mượn văn hóa Nam Bộ để bao bọc khát vọng đem tình người ấm áp hòa giải mọi ranh giới, mọi khoảng cách. Với trái tim nhân hậu, nhạy cảm, Nguyễn Ngọc Tư đã dành sự quan tâm yêu mến đặc biệt cho đối tượng trẻ em.

“Ông ngoại” là truyện ngắn đặc sắc của Nguyễn Ngọc Tư, trích từ tập truyện ngắn cùng tên, NXB Trẻ, 2001.

Phân tích truyện ngắn Ông ngoại của Nguyễn Ngọc Tư

1. Mở bài: Giới thiệu tác phẩm văn học (tên tác phẩm, tác giả Nguyễn Ngọc Tư…), nêu ý kiến khái quát về chủ đề và nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

2. Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận

– Phân tích nội dung chủ đề của truyện:
Truyện kể về quá trình rút ngắn khoảng cách thế hệ để thấu hiểu, yêu thương giữa Dung và ông ngoại, từ đó hướng tới đề cao những giá trị nhân văn truyền thống: tình cảm gia đình, biết sống yêu thương trân trọng người thân và có tinh thần trách nhiệm, biết sẻ chia, gắn bó hi sinh.

Chủ đề được được thể hiện rõ qua các sự kiện xoay quanh hai nhân vật Dung và ông ngoại:

+ Hoàn cảnh sống của hai nhân vật: Ông ngoại ở cùng gia đình cậu mợ của Dung, nay cậu mợ đậu phỏng vấn và định cư nước ngoài nên mẹ Dung quyết định cho Dung sang ở với ngoại để tiện bề trông nom. Chính từ hoàn cảnh này, Dung có cơ hội tiếp xúc với ông ngoại nhiều hơn, từ đó những mâu thuẫn giữa hai con người thuộc hai thế hệ khác nhau bắt đầu xuất hiện và ngày càng gay gắt:

+ Nhân vật Dung với lối sống của một người trẻ tuổi: thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm trong bàn tay,…ấy vậy mà khi sống với ông, Dung không dám mở karaoke vì sợ ồn, nói chưa được mấy câu lại hết chuyện, bạn không dám sang chơi vì ông khó tính => Khoảng cách thế hệ khiến Dung cảm thấy mệt mỏi, chán nản, về than thở với mẹ.

Phân tích truyện ngắn Ông ngoại của Nguyễn Ngọc Tư

+ Nhân vật ông ngoại thể hiện đầy đủ tính cách, lối sống của người già, thế giới của ông ngoại khác xa với thế giới của Dung: Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy nghĩ, là mảnh vườn hoa trái,…có phần khó tính và nghiêm khắc với cháu của mình.

=> Hai con người, hai thế giới khác biệt tưởng chừng như không thể hoà hợp. Ấy vậy mà nhờ tình yêu thương, bức tường ngăn cách ấy dần dần bị phá bỏ, cả ông ngoại và Dung đều đã có những thay đổi về suy nghĩ về lối sống để hoà hợp với nhau hơn:

+ Dung cảm nhận được tình yêu và sự quan tâm của ông dành cho mình qua chi tiết ông muốn tham gia câu lạc bộ gì đó dành cho người già nhưng không dám đi vì sợ Dung ở nhà một mình buồn. Lòng yêu thương đã xoá nhoà khoảng cách giữa hai con người thuộc hai thế hệ ấy: Dung đã thay đổi, Dung dần thích nghi cuộc sống thanh vắng, nghiện hương trầm tối tối ông thắp hương lên bàn thờ bà ngoại, quát mắng lũ em khi chúng nó sang chơi mà chạy nhảy, phá phách, giúp ông tưới cây và biết lo lắng khi nghe tiếng ho của ông.

+ Ông ngoại cũng cố gắng mở rộng lòng mình, thể hiện tình yêu thương một cách “hiện đại” hơn để hoà hợp với đứa cháu của mình: làm bánh kem sinh nhật cho Dung, lúc Dung và bạn kiêu vũ thì ông cũng nhảy,…làm cho Dung hãnh diện lắm.

=> Một sự thay đổi khiến người đọc thật bất ngờ, một bức tường vô hình tưởng chứng không thể phá bỏ thì bất ngờ lại được xoá nhoà một cách dễ dàng. Không gì khác, chỉ có sự cảm thông, yêu thương, bao dung của tình thân mới có thể có được cái kết có hậu và nhân văn như vậy. Và chỉ có tâm hồn nhạy cảm của Nguyễn Ngọc Tư mới có thể phát hiện được những điều kì diệu lớn lao ấy ngay giữa cuộc sống đời thường.

– Những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của truyện:

+ Cốt truyện đơn giản: xoay quanh hai nhân vật Dung và ông Ngoại với những sự kiện xảy ra trong cuộc sống hàng ngày nhưng mang đến cho chúng ta những bài học ý nghĩa.

+ Tình huống truyện: Tình huống truyện đưa các nhân vật có điều kiện tiếp xúc, nảy sinh mâu thuẫn và hoà giải mâu thuẫn. Tình yêu thương chính là sợi chỉ đỏ xuyên suốt để hoá giải mâu thuân, xoá nhoà khoảng cách của hai thế hệ.

+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Khắc hoạ tính cách, tâm lí nhân vật.

+ Ngôn ngữ bình dị, gần gũi.

+ Thủ pháp đối lập để thấy được sự thay đổi trong suy nghĩ, lối sống của Dung trước và sau khi hiểu về người ông của mình.

– Đánh giá chung: Bằng lối kể chuyện dung dị, Nguyễn Ngọc Tư đã gửi đến chúng ta một câu chuyện hay về mối quan hệ giữa các thế hệ trong gia đình thời hiện đại. Truyện cũng gửi tới người đọc thông điệp về tình cảm gia đình.

3. Kết bài: Khẳng định lại ý kiến về nội dung chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ, nêu cảm nghĩ hoặc tác động của tác phẩm với bản thân.

>>> Tham khảo: Nghị luận nét đặc sắc về chủ đề và nhân vật trong tác phẩm Đá trổ bông của Nguyễn Ngọc Tư

This will close in 0 seconds