Phân tích bài thơ Dáng mẹ của Hà Ngọc Hoàng

5/5 - (2 bình chọn)

Trong kho tàng văn học Việt Nam, có rất nhiều bài thơ hay viết về mẹ, về tình mẫu tử thiêng liêng. Và Dáng mẹ của Hà Ngọc Hoàng là một trong những bài thơ như vậy. Theo dõi bài viết Phân tích bài thơ Dáng mẹ của Hà Ngọc Hoàng dưới đây để tìm hiểu về tác phẩm này hơn nhé!

Phân tích bài thơ Dáng mẹ của Hà Ngọc Hoàng

“Dáng mẹ” là một bài thơ rất hay của tác giả Hà Ngọc Hoàng. Bài thơ viết theo thể thơ lục bát và sử dụng những chất liệu của ca dao dân ca thể làm nổi bật hình ảnh người mẹ tần tảo, chịu thương chịu khó để lo cho con cái. Đồng thời bài thơ cũng thể hiện tình yêu thương và lòng biết ơn sâu sắc của người con dành cho người mẹ kính yêu của mình.

Nhà thơ Hà Ngọc Hoàng bắt đầu bài thơ với hình ảnh vầng trăng tròn:

Vầng trăng rơi xuống vẫn tròn
Khi mình vốc nước trăng còn trên tay
Mẹ như chiếc lá tre gầy
Thân cò lặn lội cuốc cày sớm trưa

Bài thơ viết về người mẹ, ngay từ nhan đề bài thơ, người đọc cũng đã có thể hình dung được những điều mà tác giả muốn hướng đến. Hình ảnh “vầng trăng” có lẽ là ẩn dụ cho người mẹ, vầng trăng tròn rơi xuống nước vẫn còn vẹn nguyện, cũng giống như người mẹ trong mắt người con, hình ảnh người mẹ sẽ mãi mãi đẹp đẽ như vầng trăng sáng dù có trải qua bao nhiêu khó khăn, vất vả. Tiếp đó, nhà thơ so sánh hình ảnh người mẹ với hình ảnh “chiếc lá tre gầy” và “thân cò” để làm nổi bật lên những hi sinh, vất vả mà mẹ phải gánh vác để lo cho gia đình. Hình ảnh “thân cò” là một hình ảnh rất quen thuộc trong ca dao, dân ca và đôi khi được ví von với người phụ nữ hay thân phận vất vả, tần tảo của người phụ nữ. Cánh cò mỏng manh, nhỏ bé, cần cù mà trắng trong như người phụ nữ suốt một đời bình lặng. Ca dao xưa khi ca ngợi về vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam cũng thường ví với hình ảnh con cò. Và nhà thơ Hà Ngọc Hoàng cũng vận dụng hình ảnh ấy để khắc họa hình ảnh người mẹ giàu đức hi sinh. Những hình ảnh “lá tre gầy”, “thân cò lặn lội”, “cày cuốc sớm trưa” đã làm nổi bật những hi sinh thầm lặng của người mẹ, vì gia đình, con cái mà mẹ không quản nắng mưa vẫn làm những công việc nặng nhọc suốt ngày này qua ngày khác.

Phân tích bài thơ Dáng mẹ của Hà Ngọc Hoàng

Đến khổ thơ thứ hai và thứ ba, tác giả đưa đến góc nhìn cụ thể hơn về người mẹ:

Tiết trời đổi nắng thành mưa
Mẹ chạy chỗ thóc chỉ vừa phơi xong
Hạt khô mẹ bỏ vào nong
Hạt nào thấm nước quạt hong trước nhà

Thế rồi ngày tháng cứ qua
Bố đi công tác xa nhà từ khi
Nỗi buồn theo sóng cuốn đi
Thâm tâm luôn nghĩ làm gì nuôi con

Chúng ta không chỉ thấy tình yêu thương của người mẹ dành cho người con, mà chính người con cũng rất yêu thương mẹ. Chính bởi vì yêu thương mẹ nên người con mới biết được những vất vả mà mẹ phải trải qua. Đó là hình ảnh mẹ chạy thóc trời mưa. Hình ảnh mẹ tỉ mỉ, chu đáo nhặt “hạt khô bỏ vào nong, “hạt thấm nước quạt hong”. Mẹ trân trọng từng hạt thóc vì đó là thứ nuôi sống cả gia đình.

Người con còn thấy được dáng vẻ cô đơn của mẹ. Câu thơ “Thời gian lặng lẽ trôi qua” mang sắc thái buồn thương, gợi lên sự đơn độc của mẹ khi ngày tháng lặp đi lặp lại với những lo toan, vất vả nhưng không có ai cùng gánh vác. “Bố đi công tác xa nhà từ khi” là lí do khiến mẹ cảm thấy cô đơn, mẹ đã phải trở thành trụ cột trong gia đình, mọi công việc của gia đình đều đặt lên đôi vai gầy guộc của mẹ. “Dáng mẹ” đơn độc nhưng cũng rất kiên cường, mạnh mẽ nhưng phút giây yếu đuối, buồn tủi nhanh chóng “theo sóng cuốn đi” bởi mẹ còn có những đứa con của mình. Mẹ thương yêu con cái hơn cả bản thân của mình vì vậy mà nỗi lo lắng cho con đã nhanh chóng lấn át những nỗi buồn của mẹ. Tâm hồn mẹ không bao giờ ngơi nghỉ. Dù mệt mỏi hay trống vắng, mẹ luôn hướng suy nghĩ đến việc làm sao để con được no đủ, được sống một cuộc đời tốt hơn. Những câu thơ đã khắc họa hình ảnh người mẹ kiên cường, mạnh mẽ khi gia đình thiếu vắng sự hiện diện của người chồng, người cha. Người mẹ ấy vừa làm mẹ vừa làm cha, vất vả, cực nhọc biết bao nhưng vì con cái mẹ có thể vượt qua tất cả những khó khăn và nỗi buồn.

Nhà thơ Hà Ngọc Hoàng bắt đầu bài thơ bằng hình ảnh vầng trăng và cùng dùng hình ảnh vầng trăng để kết thúc bài thơ:

Trăng còn có lúc khuyết tròn
Nghĩ về dáng mẹ vẫn còn vẹn nguyên.

Hai câu thơ như lời khẳng định chắc nịch về người mẹ. “Trăng còn có lúc khuyết tròn”, nhà thơ mượn hình ảnh trăng để về quy luật của vạn vật, mọi thứ sẽ thay đổi, sẽ có lúc này lúc kia. Thế nhưng người mẹ lại nằm ngoài quy luật ấy. “Dáng mẹ” trong suy nghĩ của người con sẽ mãi “vẹn nguyên” không bao giờ thay đổi. Tình yêu và sự hy sinh của mẹ không bao giờ vơi cạn, luôn tròn đầy, vẹn nguyên dù phải trải qua nhiều đắng cay, vất vả.

Bài thơ “Dáng mẹ” là một bài thơ viết về người mẹ rất hay và cảm động. Nhà thơ đã vận dụng rất tốt những chất liệu văn hóa dân gian của dân tộc từ thể thơ đến những hình ảnh quen thuộc trong ca dao, dân ca. Những biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ kết hợp với ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết đã giúp tác giả khắc họa được hình ảnh người mẹ tần tảo, chịu thương chịu khó, luôn làm việc không mệt mỏi từ sáng đến tối để nuôi dưỡng và chăm sóc gia đình một cách chân thực nhất. Đồng thời, bài thơ cũng nhấn mạnh đến tình yêu thương vô điều kiện mà mẹ dành cho con, dù cho cuộc sống có nhiều khó khăn và thử thách. Song song với tình cảm của người mẹ dành cho người con là sự yêu thương và biết ơn sâu sắc của người con dành cho mẹ. Sự yêu thương và biết ơn ấy đã tạo nên những câu thơ vô cùng đẹp đẽ về người mẹ.

Mỗi đoạn thơ trong “Dáng mẹ” đều chứa đựng những thông điệp và bài học quý giá về tình mẫu tử, về sự hy sinh thầm lặng và tình yêu bao la của người mẹ. Qua đó, nhà thơ muốn gửi gắm thông điệp quý giá đến người đọc rằng phải luôn trân trọng và biết ơn những gì mẹ đã làm, đồng thời phải cố gắng trở thành người có ích cho xã hội để báo đáp công ơn sinh thành và dưỡng dục của mẹ.

>>> Tham khảo: 

– Phân tích đặc điểm nhân vật người mẹ trong câu chuyện Vết sẹo của mẹ

– Cảm nghĩ về vẻ đẹp của hình tượng người mẹ được gợi ra từ bài thơ Mẹ của Bằng Việt

This will close in 0 seconds