Đề bài: Em hãy viết đoạn văn (từ 13 đến 15 câu) phân tích bài thơ sau:
Đi dọc lời ru
À ơi…đi suốt cuộc đời,
Vẫn nghiêng cánh võng những lời mẹ ru
Câu ca từ thuở ngày xưa,
Hắt hiu những nẻo nắng mưa cuộc đời.
Chông chênh hạnh phúc xa vời,
Lắt lay số phận những lời đắng cay.
Mẹ gom cả thế gian này,
Tình yêu hạnh phúc trao tay con cầm.
Nẻo xưa nước mắt âm thầm,
Đường gần trái ngọt con cầm trên tay.
À ơi…bóng cả mây bay
Lời ru đi dọc tháng ngày đời con…
(Chu Thị Thơm, Bờ sông vẫn gió, NXB Giáo dục, 1999, trang 41)
*Chú thích:
Chu Thị Thơm sinh năm 1962, quê ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội). Bà được biết đến là một nhà thơ, nhà báo, nhà phê bình văn học. Các tác phẩm thơ của bà viết về những đề tài quen thuộc, bình dị mà thấm đẫm chất triết lí, mang giá trị nhân văn sâu sắc.
Bài làm
* Mở bài
Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả, khái quát những đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
* Thân bài
– Phân tích nét đặc sắc về nội dung của bài thơ.
+ Cả bài thơ, tác giả đã khéo léo lựa chọn hình ảnh lời ru để ngợi ca tình yêu thương vô bờ, những hi sinh của người mẹ dành cho con. Lời ru theo con từ tấm bé đến suốt cuộc đời. Lời ru cất lên từ những nhọc nhằn, tần tảo của cuộc đời mẹ. Các từ láy: hắt hiu, chông chênh, lắt lay; các hình ảnh ẩn dụ: nắng mưa cuộc đời, hạnh phúc xa vời, những lời đắng cay, nước mắt âm thầm… Mẹ gom cả thế gian này, hi sinh cả cuộc đời của mình đổi lấy cho con những gì ngọt ngào, hạnh phúc nhất.
+ Bài thơ hấp dẫn người đọc còn bởi sự thấu hiểu, trân trọng, lòng biết ơn vô bờ của người con đối với công lao, sự hi sinh và nhất là tình yêu thương bao la của mẹ. Bài thơ cất lên từ cảm giác thấm thía của người con đã qua trải nghiệm cuộc đời khi nhìn nhận lại, cảm nhận lại những gì có được từ lời ru và tình yêu của người mẹ. Những câu thơ đọc lên thật giản dị nhưng đủ sức lay động để mỗi người con cảm động và suy ngẫm.
– Phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ.
+ Thể thơ lục bát có âm điệu du dương, ngọt ngào; từ ngữ thanh thoát, vần điệu uyển chuyển và hài hòa phù hợp với giai điệu của lời ru.
+ Các từ láy giàu sức gợi hình, gợi cảm: hắt hiu, chông chênh, lắt lay… đã tô đậm những hi sinh vất vả của mẹ, đổi lấy cho con tình yêu hạnh phúc, đường gần trái ngọt.
+ Bài thơ sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ đặc sắc, cách liên tưởng độc đáo… cùng nhiều hình ảnh sinh động và giàu cảm xúc khiến lời ru càng thêm ấm nồng.
+ Kết cấu đầu cuối tương ứng, mở đầu là lời ru, kết thúc cũng là lời ru khiến cả bài thơ thấm sâu, lay động tâm hồn ta một cách nhẹ nhàng, tự nhiên như lời ru bên cánh võng của tuổi thơ mỗi người.
* Kết bài
– Bài thơ thể hiện thật tinh tế lòng biết ơn của con trước những hi sinh và tình yêu thương vô bờ của mẹ.
– Bài thơ để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc bởi tình cảm chân thành, có sức lan tỏa lớn đằng sau lớp ngôn từ giản dị, mộc mạc.