Phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Hoa vàng mùa thu của Bình Nguyên Trang

5/5 - (1 bình chọn)

Đề bài: Viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Hoa vàng mùa thu” của Bình Nguyên Trang.

Lũ sẻ đồng tíu tít giục nhau đi
Thắp nắng ngọt cho ngày vàng thêm mãi
Thăm thẳm trời xanh, ngút ngàn bến bãi
Con đò bình yên nghe sóng giữa dòng trôi.

Mùa chín dần trên trái bưởi xinh tươi
Nghe rộn rã bầy ong đi tìm mật
Vàng ở trên trời và vàng ở dưới đất
Cúc bồi hồi khép cánh tinh khôi.

Loài hoa khiêm nhường đã thắm lòng tôi
Thuở chân đất mùa thu đến lớp
Vương bâng quơ trên sắc áo hoa vàng
Mơ ngọt ngào dép mới, cặp xinh.

Ta không quên bài hát tuổi thơ mình
Có hoa cúc như mặt trời mới thức
Lũ sẻ đồng gọi mùa thu đi học
Ngơ ngẩn buồn như nước giữa dòng sông

*Chú thích:

– Bình Nguyên Trang đã có hơn 20 năm cầm bút với rất nhiều tác phẩm nổi tiếng được bạn đọc trẻ yêu thích. Là người sống chân thành, viết chân thành, nhạy cảm và tinh tế, thơ như chính con người mình, tinh khôi mà da diết nỗi người, nỗi đời, sâu sắc một cách tự nhiên.

– Thơ Bình Nguyên Trang ý vị, đậm nữ tính, giàu nội tâm, đôi khi man mác nỗi u hoài xa vắng. Với lối viết chân thành giản dị và các đề tài gần gũi của cuộc sống hiện đại, nên các vần thơ của Bình Nguyên Trang dễ chạm tới trái tim bạn đọc yêu thơ.

– Bài thơ “Hoa vàng mùa thu” đã gợi được rất nhiều cảm xúc về vẻ đẹp của thiên nhiên và cảnh vật mùa thu để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc thế hệ trẻ.

Bài làm

Mở bài

Giới thiệu vấn đề nghị luận: tác giả Bình Nguyên Trang, bài thơ “Hoa vàng mùa thu” và vấn đề nghị luận (chủ đề, đặc sắc nghệ thuật của bài thơ).

Thân bài

– Chủ đề của bài thơ: Bức tranh mùa thu tươi đẹp và tình yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ.

– Chủ đề ấy được thể hiện qua nội dung và hình thức nghệ thuật đặc sắc của bài thơ:

Luận điểm 1: “Hoa vàng mùa thu” của Bình Nguyên Trang là những phát hiện, cảm nhận tinh tế và khám phá mới mẻ khi thiên nhiên, đất trời vào thu .

– Mùa thu là mùa của yêu thương, mùa của những nỗi nhớ, những ký ức, kỷ niệm. Cảm xúc chông chênh, bâng khuâng, khung cảnh ngập sắc vàng, màu vàng rải khắp không gian, ươm màu lên vạn vật, nắng thắp ngọt trên nền trời xanh thẳm… tất cả được Bình Nguyên Trang tinh tế thu vào tầm mắt để rồi không gian thu mở ra không cùng với sự vận động của “lũ sẻ đồng”, của “nắng ngọt”, của “con đò bình yên”

+ Mạch cảm xúc trong khổ thơ đầu bài thơ vận động khá nhạy cảm, tinh tế, logic. Thiên nhiên lúc thu sang được cảm nhận bắt đầu bằng âm thanh “tíu tít” của lũ sẻ đồng trong không gian rộng lớn với nắng ngọt, trời xanh, bến bãi ngút ngàn.

(Phân tích khổ thơ thứ nhất)

+ Khung cảnh thiên nhiên mùa thu tươi đẹp mở ra. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hoá khi lắng tai nghe âm thanh “tíu tít giục nhau đi”, giục nhau về phương nam của lũ sẻ đồng. Chỉ bằng âm thanh của lũ sẻ thôi mà không gian trở nên xôn xao và gợi được cái động, cái hồn của cảnh vật.

+ Các từ láy “ngút ngàn, thăm thẳm” gợi mở không gian rộng lớn vô cùng đẹp đẽ và lôi cuốn. Lúc này đây, những giọt nắng vốn được cảm nhận bằng thị giác, nay lại được cảm nhận bằng vị giác “ nắng ngọt” khiến cho cả không gian thu ngọt ngào hơn, bình yên, dịu dàng hơn. Trên nền không gian thu, con đò thư thả trôi như đang tận hưởng khung cảnh đẹp đẽ, như đang trôi về phía mơ màng, hoài niệm. Cả bầu trời, mặt đất, vạn vật đã nhuốm sắc thu.

Phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Hoa vàng mùa thu của Bình Nguyên Trang

– Mùa thu về, vạn vật đều trở nên vui mừng, hạnh phúc, xôn xao đón chào mùa thu tươi mát, đẹp đẽ:

+ Mùa thu chín dần trên trái bưởi, trong cái rộn rã của bầy ong, trong màu vàng ngập không gian, phủ đầy lối đi. Cả đất trời mùa thu nhuốm sắc vàng “ Vàng trên trời và vàng ở dưới đất”.

(Phân tích khổ thơ thứ hai)

=> Đất trời mùa thu như đang rùng mình thay áo mới. Mùa thu ứ đầy, dâng lên, gọi về những no đủ, khiến đoá cúc cũng bồi hồi, rung động nhẹ nhàng khép những cánh hoa tinh khôi. Sự vận động của cảnh vật rất khẽ, rất nhẹ, rất êm, rất dịu dàng để rồi toàn bộ sự sống nhuốm màu sắc thu.

– Mùa thu gọi về bao kỉ niệm đẹp:

+ Kỉ niệm mùa thu đến lớp với giấc mơ con trẻ, rộn ràng, ngọt ngào với “ dép mới, cặp xinh”

+ Hoa cúc – Sứ giả của mùa thu mang đến cho lòng người những ý vị khó quên, loài hoa dẫn lối cho mùa thu trong kỉ niệm thuở “ Chân đất mùa thu đến lớp”. Mùa thu đến, bao kỉ niệm chợt ùa về khiến lòng người cũng bâng khuâng, hoài niệm về tuổi học trò nhiều vui buồn, lắm ước mơ.

+ Khung cảnh mùa thu sẽ đẹp mãi với những tiếng hát tuổi thơ, những bông hoa cúc nở rộ và lũ sẻ đồng ríu rít gọi thu về. Cả không gian thu tươi mát, đẹp đẽ, bình yên, đầy sức sống gắn liền khung cảnh làng quê thân thuộc, bình dị.

(Phân tích khổ thơ thứ ba)

– Tình cảm yêu mến của tác giả dành cho mùa thu:

+ Sự trân trọng, yêu thương, nâng niu cảnh thu, tình thu: Mùa thu được cảm nhận từ một hồn thơ tinh tế, nhạy cảm đã đọng lại trong hồn bạn đọc những nỗi bâng khuâng, lưu luyến trước vẻ dịu dàng, êm mát của mùa thu…không gian thu vừa dài rộng, vừa xa vời. Sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ khiến bức tranh thiên nhiên như có hình, có hồn, sống động và hấp dẫn.

+Bước chân mùa thu trong “ Hoa vàng mùa thu” của Bình Nguyên Trang là những khoảnh khắc nhẹ nhàng và sâu lắng, khi thời khắc thiên nhiên chuyển mình.Trong từng bước chân mùa thu, Bình Nguyên Trang đã thổi vào đó những cảm xúc riêng vừa lãng mạn vừa dịu êm, vừa đằm thắm mà cũng rất đỗi dịu dàng.

-> Tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó với quê hương của nhà thơ.

Luận điểm 2: Vẻ đẹp của cảnh thu, tình thu trong “Hoa vàng mùa thu” của Bình Nguyên Trang được thể hiện qua những hình thức nghệ thuật đặc sắc:

+ Thể thơ tự do, nhịp diệu êm ái phù hợp với mạch cảm xúc của chủ thể trữ tình

+ Ngôn ngữ thơ giàu sức gợi, giàu nhạc điệu, giản dị, tự nhiên, giàu cảm xúc; Nhiều từ láy giàu sức gợi “rộn rã”, “bồi hồi”, “ngút ngàn”, “ thăm thẳm” đã mở ra không gian thu rộng lớn đồng bộc lộ những cảm xúc mến yêu mà Bình Nguyên Trang dành cho mùa thu; Hình ảnh thơ trong sáng, tươi mới càng làm cho bức tranh thu vốn rất dịu êm lại càng ấm áp hơn trong thơ Bình Nguyên Trang.

+ Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng linh hoạt, hiệu quả : nhân hoá (lũ sẻ đồng tíu tít giục nhau…), ẩn dụ ( nắng ngọt)…

+ Kết cấu đầu cuối tương ứng ( hình ảnh lũ sẻ đồng) đã tạo nên sự hô ứng, góp phần làm trọn vẹn hơn trong cảm xúc của nhân vật trữ tình.

Kết bài

Kết thúc vấn đề nghị luận: Đánh giá chung về chủ đề, đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ; liên hệ, rút ra bài học/thông điệp có ý nghĩa với bản thân.

This will close in 0 seconds