Đề bài: Viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của đoạn thơ sau:
“…Thương đất nước trên ba ngàn hòn đảo
Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn
Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy
Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân
Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả
Những chàng trai ra đảo đã quên mình
Một sắc chỉ về Hoàng Sa thuở trước
Còn truyền đời con cháu mãi đinh ninh
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao mất mát
Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời
Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất
Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi”
(Trích “Tổ quốc nhìn từ biển”, Nguyễn Việt Chiến,
in trong “Tạp chí Văn nghệ quân đội” số 5-2009)
Bài làm
Mở bài
Giới thiệu vấn đề nghị luận:
– “Tổ quốc nhìn từ biển” là một trong những bài thơ hay của Nguyễn Việt Chiến viết về đất nước.
– Giới thiệu vấn đề nghị luận: chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của đoạn thơ.
Thân bài
Triển khai vấn đề nghị luận.
– Chủ đề của đoạn thơ: Không tiếc thân mình, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ từng tấc đất, từng hòn đảo nhỏ của Tổ quốc. Chủ đề đó được thể hiện qua nội dung của đoạn thơ:
+ Hình ảnh Tổ quốc với những đau thương nhưng vẫn kiên cường, bất khuất: (khổ 1 của đoạn thơ)
Tác giả đã bộc lộ trực tiếp tình yêu thương đất nước, nỗi lòng đau đáu hướng về Tổ quốc khi biển luôn bị đe dọa, rình rập bởi những mối nguy, hiểm họa giặc ngoại xâm “Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn”
Niềm đau xót khi chứng kiến bao mất mát, hi sinh anh dũng của đồng đội, của chiến sĩ và nhân dân để bảo vệ từng tấc đất, từng hòn đảo thiêng liêng của Tổ quốc “Máu đã đổ, Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân”
->Trân trọng, biết ơn và tự hào, kiêu hãnh về tình yêu nước của biết bao thế hệ đã hi sinh vì Tổ quốc..
+Lòng quyết tâm bảo vệ biển đảo quê hương đất nước: (hai khổ thơ cuối)
Nhớ lại “sắc chỉ” mệnh lệnh của vua ban “ngày ấy” phải giữ trọn biển đảo. Từ đó nhận thức được ý nghĩa sống còn của việc bảo vệ vùng lãnh thổ (biển đảo) mà cha ông để lại.
Nhà thơ khẳng định bão giông sẽ không bao giờ hết “Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời” nhưng con người Việt Nam và các thế hệ nối tiếp vẫn hướng về biển đảo với ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đất nước:
“Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất
Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi”
=> Tác giả ngợi ca tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt và niềm tin son sắt vào tương lai giữ nguyên vẹn hình hài đất nước, hồn của dân tộc cũng không bao giờ chịu khuất phục.
– Đặc sắc nghệ thuật:
+ Thể thơ tự do, nhịp điệu vừa tha thiết, vừa dồn dập, mạnh mẽ.
+ Sử dụng từ láy giàu sức gợi hình “chập chờn”, dằng dặc”.
+ Hình tượng đất nước mang tính sử thi.
+ Sử dụng hiệu quả các biện pháp nghệ thuật:
Điệp ngữ: “Nếu Tổ quốc” mang tính giả định nhưng nhấn mạnh sự đan xen giữa quá khứ và hiện tại, như một lời dự báo về tương lai, những khó khăn của đất nước trên mặt trận biển đảo.
Ẩn dụ “dáng con tàu”: tượng trưng cho những con người Việt Nam, những thế hệ tiếp bước cha ông hướng mãi về biển đảo quê hương với ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước.
=>Đoạn trích thể hiện rõ tài năng nghệ thuật của Nguyễn Việt Chiến trong việc tái hiện hình ảnh đất nước với những đau thương, mất mát, hi sinh và tinh thần bất khuất, kiên cường của dân tộc trong việc giữ gìn từng tấc đất, từng hòn đảo nhỏ của Tổ quốc. Từ đó góp thêm tiếng nói về tình yêu nước, cổ vũ tinh thần, ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ biển đảo quê hương.
Kết bài
Kết thúc vấn đề nghị luận:
– Khái quát, đánh giá về vấn đề nghị luận.
– Bài học nhận thức, suy ngẫm cho bản thân từ đoạn thơ, bài thơ..