Đề bài: Phân tích đánh giá nội dung chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm Giàn bầu trước ngõ.
Bài làm
* Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm văn học, khái quát về chủ đề và đặc sắc nghệ thuật.
* Thân bài
– Phân tích nội dung chủ đề: Tác phẩm không chỉ thể hiện tình cảm gia đình mà còn đã khẳng định một triết lí sống trong văn của Nguyễn Ngọc Tư- triết lí về sự gắn bó mật thiết của con người với quê hương.
+ Chủ đề đó được thể hiện qua:
++ Hình ảnh giàn bầu trước ngõ: được trồng trong một khoảng sân trước căn nhà sang trọng ở thành phố – một giàn bầu tươi tốt, tràn đầy sức sống: mấy trái con xanh xanh. Trái bằng đầu đũa, bằng ngón tay, cườm tay rồi to to mãi; giàn bầu ngày càng rộng ra choán hết khoảng sân kiểng của cha xanh rầm rì; nhưng theo thời gian, giàn bầu ấy đã ngày một héo úa Trái già đến vàng khô; Giàn bầu thưa hẳn đi; mới mưa dầm lại héo dây…; những miếng bầu trong veo, ngọt lịm xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của gia đình; những miếng bầu khô già được cắt gọt thành hình trái tim làm mặt dây chuyền cho bọn trẻ con đeo chơi.
=> Vẻ đẹp yên bình, xanh tươi của không gian thiên nhiên, chất chứa những kỉ niệm trong cuộc sống hàng ngày của con người.
++ Tình cảm, thái độ của mọi người đối với giàn bầu:
+++ Với những người trong gia đình nhân vật tôi: lúc đầu yêu thích, vui vẻ tưới nước cho nó, sau lại chán ghét nhưng chẳng dám chặt bỏ, lâu dần cũng quen, chẳng khó chịu nữa; mọi người quây quần bên bữa cơm gia đình với bát canh bầu nghe ngọt lìm lịm lưỡi; sau này khi giàn bầu đã héo dây thì tôi đã đập vỡ trái bầu khô để lấy hạt ra ươm;…
+++ Với những người khách: cảm thấy hào hứng, yêu thích và cảm động bởi giàn bầu đẹp, xanh tốt và khơi gợi nỗi nhớ nhà, nhớ quê Nhớ nhà quá, tụi mày ơi; Tôi nhớ nhà
+++ Với người bà: giàn bầu là những kí ức về một miền quê nghèo, heo hút- nơi bà sinh ra và lớn lên, nơi chất chứa biết bao kỉ niệm. Bà trồng cây bầu để cho đỡ nhớ quê; bà buồn vì thấy người ta miễn cưỡng nhận những trái bầu mà bà cho; bà vui khi thấy con cháu ăn bát canh bầu mà nghe ngọt lìm lịm lưỡi; cho đến cuối đời bà vẫn luôn cất giữ những mảnh bầu trong ngăn kéo, thơ thơ thẩn thẩn nhớ về quá khứ,…
– Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm:
++ Câu chuyện được kể bằng lời kể chuyện ở ngôi kể thứ nhất làm cho việc khai thác trạng thái, tâm lí hay kể cả những cuộc đối thoại giữa những thành viên trong gia đình trở nên chân thực, gần gũi. Việc lựa chọn ngôi kể này không chỉ khắc hoạ được cái nhìn khách quan mà nó còn bộc lộ được một giá trị cao cả hơn đó là tình cảm gia đình, tình yêu quê hương.
++ Điểm nhìn trần thuật linh hoạt cùng với giọng điệu mềm mại, dân dã đậm màu sắc Nam Bộ.
++ Ngôn ngữ kể chuyện mộc mạc, giản dị nhưng giàu giá trị tạo hình; ngôn ngữ đối thoại gần gũi, tự nhiên, chân thực.
++ Giọng văn nhỏ nhẹ, điềm tĩnh
=> Nhân xét chung:
++ Hình ảnh giàn bầu là hình ảnh biểu tượng cho vẻ đẹp bình dị, mộc mạc, bình yên của làng quê trong kí ức của mỗi con người.
++ Xuyên suốt tác phẩm là những cảm xúc, hoài niệm nhớ nhung của con người nhất là người bà khi phải rời xa quê
* Kết bài
Khẳng định lại ý kiến về nội dung chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật, nêu cảm nghĩ hoặc tác động của tác phẩm với bản thân.