Đoạn trích Vườn Lý Bạch chưa vui đào mận của Cao Bá Nhạ là một tác phẩm hay ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ. Đồng thời cũng lên án hiện thực xã hội lúc bấy giờ. Cùng Tramvanhoc Phân tích đoạn trích Vườn Lý Bạch chưa vui đào mận của Cao Bá Nhạ để hiểu rõ hơn nội dung bài thơ nhé!
1. Mở bài
Giới thiệu khái quát về tác giả Cao Bá Nhạ, tác phẩm
– Đoạn trích “Vườn Lý Bạch chưa vui đào mận” được trích từ phần 3 Gia biến và lánh nạn của Tự tình khúc.
– Đoạn trích gồm 33 dòng thơ, sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh, tượng trưng, ngôn ngữ trau chuốt, giàu hình ảnh, thể hiện giọng điệu trang trọng, phù hợp với nội dung tư tưởng sâu sắc của tác phẩm.
(trích dẫn thơ)
2. Thân bài: Đi vào phân tích nội dung – nghệ thuật của trích đoạn thơ
a. Tâm trạng đau khổ, xót xa của nhân vật:
+ Mở đầu bằng một hình ảnh ẩn dụ: “Vườn Lý Bạch chưa vui đào mận” gợi tả niềm vui dang dở, sự nuối tiếc cho những điều tốt đẹp đã qua. Hình ảnh này tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc ngay từ đầu và dẫn dắt họ vào thế giới nội tâm của tác giả.
+ Tiếp theo là một loạt các hình ảnh ẩn dụ tượng trưng, so sánh, đối lập: “Vườn Lý Bạch” – “Nhà Tử Văn”, “mận đào” – “phong ba”, “hảo sự” – “tiêu ma”, “băng tuyết” – “mảnh bạch ngọc”, “lưỡi đoản đao” – “nhân gian”, “gương” – “trần ai”, “hàn mai” – “hai cành”, “thế gian” – “phù thế”, “dạ đài” – “trần ai”, “truỵ lệ” – “rành rành”. Những hình ảnh đối lập này giúp thể hiện rõ nét sự tương phản giữa niềm vui và nỗi buồn, giữa điều tốt đẹp và tai họa, giữa sự trong trắng và dơ bẩn, giữa sự sống và cái chết, giữa công lý và bất công.
+ Kết thúc bằng một lời than van và một lời mong ước: “Biết sao cho thỏa lòng ta/ Còn mong gò cáo hồn oan lại về.” Lời than van thể hiện sự bất lực, đau khổ của tác giả trước hiện thực xã hội bất công. Lời mong ước thể hiện niềm tin vào công lý, vào cuộc sống tốt đẹp hơn.
b. Phơi bày hiện thực xã hội phong kiến thối nát, bất công:
– Hình ảnh “lưỡi đoản đao” tượng trưng cho những thế lực xấu xa, tàn bạo đã chà đạp lên cuộc sống của con người.
– Hình ảnh “nhân gian ai kẻ thương tình” thể hiện sự thờ ơ của xã hội trước số phận con người.
c. Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam: Dù phải chịu đựng nhiều nhục nhằn, ê chề nhưng vẫn giữ gìn được phẩm giá của bản thân. Đó là người phụ nữ có tấm lòng nhân hậu, biết yêu thương, chia sẻ với những người đồng cảnh ngộ.
* Nghệ thuật: Ngôn ngữ trau chuốt, giàu hình ảnh, giàu tính biểu cảm.
d. Đánh giá chung
3. Kết bài
Đoạn trích “Vườn Lý Bạch chưa vui đào mận” là một minh chứng cho tài năng nghệ thuật của tác giả Cao Bá Nhạ. Đoạn trích đã thể hiện thành công tâm trạng đau buồn, xót xa, chua chát của người phụ nữ trước cảnh ngộ éo le của bản thân và gia đình, đồng thời cũng vạch trần hiện thực xã hội phong kiến thối nát, bất công. Đoạn trích có giá trị tư tưởng và nghệ thuật sâu sắc, là một phần không thể thiếu trong tác phẩm.
>>> Tham khảo: Phân tích văn bản Than nỗi oan Trích Tự tình khúc của Cao Bá Nhạ