Đề bài: Phân tích truyện ngắn Anh Hai của Lý Thanh Thảo:
ANH HAI
Bên đường, người phụ nữ sang trọng trong xe đang dỗ dành con:
– Ăn thêm cái nữa đi con!
– Ngán quá, con không ăn đâu!
– Ráng ăn thêm một cái, má thương. Ngoan đi cưng!
– Con nói là không ăn mà. Vứt đi! Vứt nó đi!
Thằng bé lắc đầu nguầy nguậy, gạt mạnh tay. Chiếc bánh kem văng qua cửa xe rơi xuống đường sát mép cổng. Chiếc xe hơi láng bóng rồ máy chạy đi.
Hai đứa trẻ đang bới móc đống rác gần đó, thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ liền xô đến nhặt. Mắt hai đứa sáng rực lên, dán chặt vào chiếc bánh thơm ngon. Thấy bánh lấm láp, đứa con gái nuốt nước miếng bảo thằng con trai:
– Anh Hai thổi sạch rồi mình ăn.
Thằng anh phùng má thổi. Bụi đời đã dính, chẳng chịu đi cho. Đứa em sốt ruột cũng ghé miệng thổi tiếp. Chính cái miệng háu đói của nó làm bánh rơi tõm xuống cống hôi hám, chìm hẳn.
– Ai biểu anh Hai thổi chi cho mạnh. – Con bé nói rồi thút thít.
– Ừa. Tại anh! Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi!
(Theo Lý Thanh Thảo, “ Truyện hay cực ngắn”, NXB Phụ nữ, 2003, trang 7)
Bài làm
a. Mở bài:
+ Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm (nhan đề, tác giả)
+ Nêu ý kiến khái quát về tác phẩm.
b. Thân bài:
– Nêu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm: Truyện kể về thằng bé con nhà giàu đòi từ chối ăn bánh kem và vứt nó đi; hai anh em nhà nghèo nhặt vội lên, thổi những chỗ lấm lem trên bánh để ăn nhưng cuối cùng bánh bị rơi xuống cống. Hai anh em liếm miếng kem còn rớt lại trên ngón tay.
– Nêu được chủ đề của tác phẩm: Ca ngợi tình cảm anh em ruột thịt yêu thương, đùm bọc, nhường nhịn, sẻ chia, gắn bó khăng khít trong hoàn cảnh khó khan, nghèo khổ.
– Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật của truyện:
* Phân tích đặc sắc nội dung.
+ Đứa con nhà giàu: Thằng bé lắc đầu quầy quậy, gạt mạnh tay, chiếc bánh kem văng qua cửa xe rơi xuống đường, sát mép cống.
+ Hai đứa trẻ đang bới móc đống rác gần đó, thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ, xô đến nhặt. Mắt hai đứa sáng rực lên, dán chặt vào chiếc bánh thơm ngon.
+ Hai anh em chia nhau liếm hai ngón thôi.
-> Mối quan hệ giữa anh và em được thể hiện rất tự nhiên và chân thật. Anh Hai thể hiện tình cảm lo lắng và quan tâm đặc biệt đối với em gái khi thấy em ăn kem và có vẻ không thoải mái.
-> Tính cách nhân vật: một người anh chăm sóc và quan tâm đến em gái. Trong khi đó, em gái có vẻ thích ứng và không ngần ngại khi đối mặt với khó khăn.
* Đặc sắc nghệ thuật:
– Nghệ thuật tương phản, đối lập: truyện nói về số phận, hoàn cảnh hoàn toàn trái ngược nhau của đứa trẻ nhà giàu và hai anh em con nhà nghèo, qua đó làm nổi bật tư tưởng, chủ đề tác phẩm.
– Tình huống gay cấn: đứa em từ chối ăn bánh kem và đòi vứt đi, nhưng người anh vẫn cố gắng thuyết phục và thậm chí thổi sạch kem trên bánh để em có thể ăn. Tuy nhiên, cuối cùng, bánh vẫn rơi xuống cống và mất đi.
– Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi miêu tả sự hồn nhiên của người anh.
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc thông qua cử chỉ, hành động, việc làm.
c. Kết bài:
– Bức thông điệp của truyện.
-Tác động của văn bản tới nhận thức, cảm xúc của cá nhân người viết.
