Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích vẻ đẹp của quê ngoại trong bài thơ sau:
Quê ngoại
Có một nhà văn già, bạn tôi (1)
suốt đời thương mãi những hàng cau quê ngoại
ngày trẻ, tôi chưa tỏ
hình ảnh cây cau là hình ảnh mẹ mình
cứ mảnh mai nhẫn nhịn hiền lành
mà bão xô không gãy
Hạnh phúc cho ai một đời thương quê ngoại
nơi những hàng cau vút thẳng nhu mì
nơi mẹ chợ chiều bóng ngả chân đi
phần con miếng mít
con cá viễn nhỏ nhoi phần chị
(…)
dáng xóm làng như dáng cây cau
giặc đốt cháy bao lần, lại mọc
dáng người làng nhỏ như hạt thóc
bao năm đùm túm nuôi nhau
quê ngoại tôi
nơi ông bà ngoại tôi nằm
nơi dì Ngoa dì Điện tôi nằm
ngọn đồi vang vọng tiếng chim
“khổ thế làm sao khắc phục”
rốn lũ mỗi mùa lai láng nước
bão tràn qua tốc mái trăm nhà
(…)
Quê ngoại tôi, Nghĩa Hành
những mùa trái quả ngọt dần
đắng cay như cũng bớt phần đắng cay.
(Thanh Thảo, Chùm thơ của tác giả Thanh Thảo, Tạp chí văn nghệ quân đội)
1. Nhà văn Trang Thế Hy, quê Bến Tre (1924-2015), tác giả tập truyện “Nắng đẹp miền quê ngoại” và nhiều tác phẩm khác.
Bài làm
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: bài thơ Quê ngoại.
* Triển khai vấn đề nghị luận:
– Quê ngoại là nơi có những hàng cau “mảnh mai nhẫn nhịn hiền lành” mà kiên cường, mạnh mẽ bất khuất “bão xô không gãy”
– Quê ngoại luôn gắn liền với hình ảnh của mẹ cũng thân thương như hình ảnh hàng cau.
– Quê ngoại nơi phải chịu bao mất mát: giặc đốt cháy bao lần, những người thân yêu ngã xuống ông bà ngoại tôi nằm, dì Ngoa, dì Điện tôi nằm….
– Con người quê ngoại nhỏ bé, mà kiên cường chống chọi với giặc dã, thiên tai, đoàn kết, yêu thương nhau vượt qua bao gian khó.
– Trải qua bao đắng cay, quê hương của tác giả cũng đến những ngày “trái quả ngọt dần”, bao gian truân, mất mát, cơ cực cũng dần qua.
– Nhận xét về tình cảm của tác giả với quê hương: bài thơ là cảm xúc của nhân vật trữ tình tôi nhớ thương, xót xa, trân quý, tự hào đối với quê hương.
– Nhận xét về nghệ thuật thơ:
+ thể thơ tự do, câu thơ không viết hoa đầu dòng -> như những dòng tâm tư, những lời kể tự nhiên, chân thành.
+ Những so sánh liên tưởng ấn tượng: dáng cau – dáng mẹ, dáng xóm làng – dáng cây cau; dáng người làng – nhỏ như hạt thóc
+ âm điệu thơ da diết đầy nhớ thương
+ Hình ảnh thơ bình dị, ngôn từ gợi hình gợi cảm.