Trả lời đọc hiểu Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là hai chị em
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là hai chị em, con của Trời. Công việc của Trời giao phó cho hai cô con gái là hàng ngày phải thay phiên nhau đi xem xét thế gian. Cô chị Mặt Trời ngồi kiệu có bốn người khiêng đi. Bọn khiêng kiệu gồm có hai lớp già và trẻ thay phiên nhau. Gặp phải bọn khiêng kiệu già đi chậm, cô Mặt Trời phải ngồi lâu, ngày ở dưới trần hóa dài ra. Đến lượt bọn trẻ khiêng kiệu đi mau, cô Mặt Trời được chóng công việc về sớm thì ngày ngắn lại.
Cô em Mặt Trăng tính tình nóng nảy không kém gì cô chị làm cho thiên hạ ở mặt đất suốt cả ngày đã phải chịu nóng bức vì cô chị, đến đêm lại cũng phải khó chịu vì cô em. Loài người than thở đến tai nhà Trời, bà mẹ mới lấy tro trát vào mặt cô Mặt Trăng. Từ đó cô em đổi tính ra hết sức dịu dàng, khác hẳn với cô chị, nên được người dưới trần ai cũng thích. Mỗi khi cô ngoảnh mặt nhìn xuống trần là lúc đó trăng rằm, ngoảnh lưng lại là ba mươi, ngoảnh sang phải, sang trái là trăng thượng huyền hay hạ huyền. Hôm nào trăng quầng là lúc vết tro trát mặt hiện ra.
Người ta nghe nói rằng chồng của hai nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là một con gấu. Mỗi lần gấu đến với vợ là sinh ra nguyệt thực hay nhật thực, lúc đó người dưới trần làm ầm ĩ lên đánh trống, khua chiêng, gõ mõ, để cho gấu xa ra, vì gấu đi lại với vợ, che lấp Mặt Trời, Mặt Trăng làm hại cho mùa màng.
(Theo https://thegioicotich.vn/nu-than-mat-troi-va-mat-trang/)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì ?
A. Miêu tả, tự sự
B. Kể
C. Tự sự
D. Thuyết minh
Câu 2. Thể loại của văn bản trên là gì ?
A. Cổ tích
B.Thần thoại
C. Sử thi
D. Truyền thuyết
Câu 3. Biện pháp tu từ nào được dùng chủ yếu trong văn bản trên ?
A. Nhân hóa
B. Liệt kê
C. So sánh
D. Phóng đại
Câu 4. Trong văn bản trên, ai là người kể chuyện ?
A. Ông Trời
B. Mặt Trời
C. Mặt Trăng
D. Người trực tiếp diễn xướng để kể lại cho công chúng
Câu 5. Khi nguyệt thực, nhật thực xảy ra con người làm ầm ĩ lên đánh trống, khua chiêng, gõ mõ, để Mặt Trời Mặt Trăng khỏi bị che lấp làm hại mùa màng, liên quan hoạt động nào trong đời sống cộng đồng thời cổ đại ?
A. Lễ hội
B. Liên hoan
C. Cầu nguyện thần linh
D. Thờ cúng
Câu 6. Theo bạn :“cô Mặt Trời phải ngồi lâu, ngày ở dưới trần hóa dài ra… cô Mặt Trời được chóng công việc về sớm thì ngày ngắn lại.” giúp bạn liên tưởng đến câu tục ngữ nào dưới đây :
A. Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa
B. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối
C. Cơn đằng đông vừa trông vừa chạy, cơn đằng nam vừa làm vừa chơi
D. Mây xanh thì nắng, mây trắng thì mưa
Câu 7. Trăng thượng huyền là hiện tượng trăng như thế nào ?
A. Trăng tròn
B. Trăng chưa tròn
C. Trăng lưỡi liềm
D. Trăng khuyết
Trả lời đọc hiểu Nữ thần mặt trời và Mặt trăng Vua trên trời là Ngọc Hoàng có hai con gái đẹp (6 câu tự luận)
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Vua trên trời là Ngọc Hoàng có hai con gái đẹp. Ngọc Hoàng yêu quý hai nàng lắm nên cho các nàng hàng ngày luân phiên nhau đi xem xét mọi việc của hạ giới để bảo lại cho nhà Trời. Cô gái đầu tên là Mặt Trời được ngồi kiệu hoa có bốn người khiêng. Bốn người này chia làm hai tốp: một tốp già và một tốp trẻ. Tốp các cụ già khiêng kiệu luôn luôn lo làm tròn phận sự, chăm chỉ vào công việc nên cô Mặt Trời thường đi một vòng rất nhanh. Còn tốp trẻ bản tính la cà nên những lần được phân công khiêng kiệu thường về muộn. Vì thế, mỗi lần Mặt Trời đi với tốp trẻ thì ngày dài, và đi với tốp già thì ngày lại ngắn.
Mặt Trăng là cô em tỉnh tình nóng nảy còn hơn cả cô chị. Sức nóng của cô đã làm hại cho người và muôn vật khá nhiều. Ấy thế mà cô vẫn cử chỏng lỏn, đi đâu cũng sà vào khiến cho nhân dân vô cùng kinh hãi. Trần gian khổ sở vì cô Mặt Trăng, họ đã kêu ca rất nhiều, tiếng thấu lên Thượng giới khiến cho bà mẹ đã định lấy tro mà bôi lên mặt cô để giảm bớt sức nóng đi. Nhưng Ngọc Hoàng chiều con, nên không để cho vợ làm việc ấy.
Bấy giờ ở dưới trần có một chàng trai tên là Quải. Quải là con mồ côi nhưng lại có một thân thể cực kỳ to lớn và sức khỏe tuyệt vời. Trước những hành động tai ác của cô Mặt Trăng, Quải quyết tâm trị cho một mẻ. Anh ta đón đường cô Trăng trên một đỉnh núi cao và trữ sẵn một đống cát thật lớn. Hôm ấy, cô Mặt Trăng vẫn quen thói cũ vừa đi vừa sà xuống để nhìn muôn vật, Quải chờ cho cô ta đến gần rồi bất thình lình bốc cát ném túi bụi vào mắt, vào mặt mũi cô. Cô Trăng đang rong chơi, bị tấn công đột ngột, nhắm mắt lại nhưng đất đã dính đầy mặt và chui cả vào trong mắt. Cô ta hốt hoảng vội vụt bay lên cao, lảng ra xa chỗ Quải đứng.
Từ đó trở đi cô không dám sà xuống gần mặt đất nữa. Mặt mũi cô bị cát dính chặt nên không còn sáng được như xưa. Sau này tính tình của cô trở nên dịu dàng, hiền lành hơn, ở dưới trần ai cũng thích. Người ta nói mỗi lần cô ngoảnh mặt xuống nhân gian thì lúc đó là trăng rằm, cô quay lưng tức là ba mươi, mùng một, còn cô trở sang trái, sang phải tức là thời kỳ trăng hạ huyền hoặc thượng huyền. Còn những khi trăng quầng, ấy là lúc cát bụi trát mặt bị gió thổi bay tung ra.
(Theo Viện Văn học, Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập 1: Thần thoại – truyền thuyết, NXB Giáo dục, 1999)
Câu 1: Truyện “Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” thuộc thể loại truyện dân gian nào? (0.5 điểm)
Thể loại: thần thoại
Câu 2: Những dấu hiệu nào giúp anh (chị) nhận biết “Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” thuộc thể loại văn bản đó? (1.0 điểm)
– Những dấu hiệu nhận biết Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là văn bản thần thoại vì:
+ Không gian trong truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là không gian vũ trụ, đang trong quá trình tạo lập, không xác định nơi chốn cụ thể, không có chi tiết nào nhắc về địa điểm diễn ra những sự việc trên.
+ Thời gian trong truyện diễn ra từ thời cổ sơ và ta cũng thể xác định được câu chuyện đó diễn ra vào thời gian cụ thể nào
+ Cốt truyện xoay quanh sự xuất hiện của thần Mặt Trăng và Mặt Trời, lí giải nguồn gốc về những hiện tượng tự nhiên của Trái Đất.
+ Nhân vật trong truyện là Thần Mặt Trời và Thần Mặt Trăng có sức mạnh phi thường để thực hiện công việc sáng tạo thế giới.
→ Có thể khẳng định Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là văn bản thần thoại.
Câu 3: Trong văn bản, nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được Trời giao công việc gì? Nêu nội dung bao quát của truyện. (1.0 điểm)
– Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được Trời giao công việc ngày ngày luân phiên nhau đi xem xét mọi việc của hạ giới đê báo lại cho nhà Trời.
– Nội dung : Mặt Trời và Mặt Trăng – hai người con gái của Ngọc Hoàng có nhiệm vụ thay phiên nhau xem xét mọi việc. Mặt Trời đi bằng kiệu, chia theo nhóm già trẻ nên thời gian về cũng khác nhau. Mặt Trăng có tính nóng nảy nên có sức nóng và hay sà xuống hạ giới làm hại vạn vật. Cô bị chàng Quải ném cát túi bụi vào mặt trừng phạt, từ đó Mặt Trăng trở nên dịu dàng hơn, không còn nóng nảy như trước. Qua đó, phần nào lí giải các hiện tượng tự nhiên.
Câu 4: Chi tiết Quải ném cát túi bụi vào Mặt Trăng được tác giả dân gian xây dựng nhằm mục đích gì? (1.0 điểm)
Ý nghĩa của chi tiết Quải ném cát vào cô Mặt Trăng:
+ Mong muốn một cuộc sống êm ấm, tránh xa mọi ảnh hưởng khắc nghiệt của tự nhiên.
+ Khát vọng, muốn chế ngự chinh phục tự nhiên của con người
Câu 5: Hình tượng nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng phản ánh quan niệm, nhận thức gì của người xưa về thế giới tự nhiên? (1.0 điểm)
Qua câu chuyện người xưa muốn lí giải về những hiện tượng thiên nhiên là:
+ Hiện tượng ngày dài và ngày ngắn: Chuyện về thần Mặt Trời
+ Lí giải cụ thể và rõ ràng: Mỗi lần cô ngoảnh mặt xuống nhân gian thì lúc đó là trăng rằm, cô quay lưng tức là ba mươi, mùng một, còn cô trở sang trái, sang phải tức là thời kỳ trăng hạ huyền hoặc thượng huyền. Còn những khi trăng quâng, ấy là lúc cát bụi trát mặt bị gió thổi bay tung ra.=>Khát khao giải thích các hiện tượng tự nhiên.
Câu 6: Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện là gì? (1.5 điểm)
Gợi ý: Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện này là:
+ Thiên nhiên và cuộc sống con người có mối quan hệ gắn bó mật thiết.
+ Thiên nhiên có ảnh hưởng rất lớn đối với cuộc sống của con người.
+ Con người luôn có khát vọng chinh phục thiên nhiên.
