Đọc ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi:
Anh về cùng mùa hoa
(Tác giả: Tạ Hữu Yên)
Rớt xuống trang thơ tôi
Cánh hoa đào phớt đỏ
Chiều Sơn La lặng gió
Tôi nghe hoa thì thầm
Tôi nghe nụ nảy nầm
Từ kẽ tường nhà ngục
Trở trăn và khó nhọc
Trong giá lạnh mùa đông
Cái hạt non Anh trồng
Nở mùa đào Cộng sản
Nụ hoa chúm chím hồng
Khoảng trời bừng nắng rạng
Trái tim người Cách mạng
Sẽ không héo bao giờ
Gieo ý nhạc vần thơ
Cho mai sau hát mãi
Trang thơ tôi đằm lại
Giữa nhà tù Sơn La
Tô Hiệu ơi! Có phải
Anh về cùng mùa hoa?
Chú thích:
Tô Hiệu, một chiến sĩ cộng sản bị thực dân Pháp cầm tù trong nhà ngục tỉnh Sơn La. Anh đã ươm một hạt đào mọc thành cây trong sân nhà ngục và cây đào đó nay vẫn còn Tô Hiệu đã mất trong nhà ngục Sơn La do đòn roi tra tấn của giặc.
Câu 1. Bài thơ viết theo thể thơ nào?
Trả lời
Bài thơ “Anh về cùng mùa hoa” được viết theo thể thơ lục bát.
Câu 2. Những từ ngữ và hình ảnh nào miêu tả sự phát triển vô cùng khó khăn của cây đào trong sân nhà ngục?
Trả lời
Những từ ngữ và hình ảnh miêu tả sự phát triển khó khăn của cây đào trong sân nhà ngục gồm:
• “Nụ nảy nầm”
• “kẽ tường nhà ngục”
• “Trở trăn và khó nhọc”
• “giá lạnh mùa đông”
Các từ ngữ và hình ảnh này nhấn mạnh sự khó khăn, khắc nghiệt của môi trường nơi cây đào phải sinh trưởng và phát triển.
Câu 3. Từ việc tái hiện quá trình phát triển của cây đào, ý thơ mở rộng sang suy ngẫm về điều gì ở hai khổ 3 và 4?
Trả lời
Ở hai khổ 3 và 4, ý thơ mở rộng sang suy ngẫm về:
• Khổ 3: “Cái hạt non Anh trồng / Nở mùa đào Cộng sản / Nụ hoa chúm chím hồng / Khoảng trời bừng nắng rạng”. Từ sức sống kiên cường của cây đào mà Tô Hiệu trồng, tác giả liên tưởng đến sự phát triển rộng khắp của lý tưởng cộng sản. Cây đào, dù khó khăn, vẫn nở hoa tươi đẹp, tượng trưng cho lý tưởng cộng sản đã phát triển và lan tỏa, mang lại niềm hy vọng và tương lai sán lạn cho đất nước.
• Khổ 4: “Trái tim người Cách mạng / Sẽ không héo bao giờ / Gieo ý nhạc vần thơ / Cho mai sau hát mãi”. Lý tưởng cách mạng của Tô Hiệu và những người anh hùng sẽ không bao giờ phai nhạt, luôn sống mãi cùng các thế hệ sau và trong lòng dân tộc. Những giá trị và tư tưởng mà họ đã đấu tranh, hy sinh sẽ khơi nguồn cảm hứng sáng tạo cho đời sau, qua thời gian sẽ tiếp tục được nâng niu, giữ gìn và ca ngợi.
Câu 4. Nêu tác dụng của câu hỏi tu từ trong khổ kết của bài thơ? Ý thơ nào ở khổ năm cho biết Tô Hiệu vẫn còn sống mãi.
Trả lời
Câu hỏi tu từ trong khổ kết:
” Tô Hiệu ơi! Có phải
Anh về cùng mùa hoa?”
Tác dụng của câu hỏi tu từ này là để khẳng định : Tô Hiệu, dù đã hy sinh, vẫn sống mãi trong tình cảm của mọi người. Hình ảnh “Anh về cùng mùa hoa” tượng trưng cho sự hiện diện, trường tồn của lí tưởng mà Tô Hiệu để lại cho đời sau. Câu hỏi này không chỉ bày tỏ niềm tưởng nhớ mà còn nhấn mạnh sự trường tồn của Tô Hiệu cũng như lý tưởng cách mạng của người anh hùng đã hy sinh.
Câu 5. Đọc bài thơ, em suy nghĩ gì về sự hi sinh của những người anh hùng đã hi sinh vì dân tộc?
Trả lời
Đọc bài thơ, em cảm nhận sâu sắc sự hy sinh cao cả và thiêng liêng của những người anh hùng đã dâng hiến cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng và tự do của dân tộc. Những người anh hùng như Tô Hiệu đã sống và chiến đấu trong những hoàn cảnh vô cùng khắc nghiệt, nhưng vẫn giữ vững tinh thần và lý tưởng cao đẹp. Sự hy sinh của họ không chỉ mang lại tự do và độc lập cho đất nước mà còn truyền lại những giá trị vô giá cho thế hệ sau. Em cảm thấy tự hào và biết ơn sâu sắc đối với những người anh hùng đã không tiếc cuộc sống của mình để bảo vệ và xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước và nhân dân.
Viết bài văn nghị luận phân tích bài thơ Anh về cùng mùa hoa của Tạ Hữu Yên. Từ hình ảnh cây đào và người anh hùng Tô Hiệu, em hãy liên hệ với bốn câu thơ sau để làm nổi bật những phẩm chất truyền thống của con người Việt Nam trong lịch sử dân tộc:
Sống vững chãi bốn nghìn năm sừng sững
Lưng đeo gươm, tay mềm mại bút hoa
Trong và thật sáng hai bờ suy tưởng
Sống hiên ngang mà nhân ái chan hòa
>>> Tham khảo: Bí kí ăn trọn điểm phần Đọc hiểu (hay nhất)
