Hướng dẫn tìm hiểu Văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng Ngữ Văn 7 Chân trời sáng tạo về hoàn cảnh sáng tác, tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy.
1. Tác giả
– Tác giả dân gian
2. Tác phẩm Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
– Văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng được in trong Tuyển tập Văn học dân gian Việt Nam, tập III, Truyện cười – truyện trạng cười – truyện ngụ ngôn, năm 2007
3. Bố cục bài Chân, tay, tai, mắt, miệng:
Chân, tay, tai, mắt, miệng có bố cục gồm 3 phần:
– Phần 1: Từ đầu đến “cả bọn kéo nhau về”: Chân, Tay, Tai, Mắt so bì với lão Miệng
– Phần 2: Tiếp theo đến “ họp nhau lại để bàn” : Hậu quả của việc quyết định sai.
– Phần 3: Phần còn lại: Sửa chữa lại hậu quả.
4. Tóm tắt Văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng
Các thành viên Chân, tay, Tai, Mắt, Miệng đều cho rằng bản thân những người đó đều phải làm việc vất vả, còn lão Miệng chỉ ăn không ngồi rồi thế nên tất cả đã quyết định đến nhà lão miệng và không giúp đỡ lão nữa. Do tầm quan trọng của lão miệng đã được họ nhận thấy, tất cả các thành viên đã quyết định sống hòa thuận và không hơn thua với nhau.
5. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
– Từ câu chuyện của Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, truyện nêu ra bài học: Trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải nương tựa vào nhau, gắn bó với nhau để cùng tồn tại; do đó phải biết hợp tác với nhau và tôn trọng công sức của nhau.
- Giá trị nghệ thuật:
– Cách kể chuyện hấp dẫn, đầy ngụ ý.
– Mượn chuyện về các bộ phận cơ thể con người để đưa ra lời khuyên, bài học.
6. Soạn bài Chân, tay, tai, mắt, miệng Ngữ Văn 7 Chân trời sáng tạo
Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tóm tắt ngắn gọn văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.
Trả lời:
Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, và bác Tai vì ghen tị với lão Miệng chỉ ăn mà không làm gì cả, nên bàn nhau để mặc lão Miệng, không cho lão ăn gì nữa. Một ngày, hai ngày, ba ngày… cả bọn đã thấy mệt mỏi rã rời. Không ai làm nổi việc gì nữa, đến ngày thứ bảy thì không ai còn chịu nổi. Bác Tai là người nhận ra sai lầm đầu tiên, bèn nói rõ phải trái, rủ cả bọn đến xin lỗi lão Miệng và lại cho lão ăn như xưa, ăn xong ai nấy đều khoẻ trở lại. Chúng hiểu rằng lão Miệng tuy thế nhưng cũng có công việc của lão, một công việc rất quan trọng, liên quan đến tính mạng của cả bọn. Từ đó lão Miệng, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai lại sống hoà thuận, ai làm việc nấy, không ai còn ghen tị với ai nữa.
Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Liệt kê những dấu hiệu giúp em nhận biết văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là truyện ngụ ngôn.
Trả lời:
Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?
Trả lời:
– Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học về tình đoàn kết, trách nhiệm và sự hợp tác trong cộng đồng.
7. Sơ đồ tư duy bài Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
