Hướng dẫn tìm hiểu văn bản Chuyện cơm hến Ngữ Văn 7 Chân trời sáng tạo về hoàn cảnh sáng tác, tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy.
1. Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
– Tìm hiểu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
2. Xuất xứ
– Trích Huế – Di tích và con người
3. Bố cục Chuyện cơm hến
Chuyện cơm hến có bố cục gồm 2 phần
– Phần 1 (từ đầu đến “những “đồ giả””): Món cơm hến, đặc sản xứ Huế
– Phần 2 (còn lại): Món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa của Huế
4. Tóm tắt văn bản Chuyện cơm hến
Văn bản Chuyện cơm hến đề cập đến cái tôi yêu quê hương, trân trọng những văn hóa ẩm thực, đồng thời là những tình cảm, cảm xúc của tác giả về nơi sinh ra và lớn lên. Cơm hến – một món ăn đơn giản và bình thường nhưng món ăn lại đem lại một giá trị vô cùng lớn. Đó là giá trị về sự bình đẳng của con người, dù bạn là ai, tầng lớp nào đều có thể ăn cơm hến. Vì vậy cơm hến được coi như món ăn tinh thần hàn gắn giá trị con người. Đặc biệt món ăn đã tạo nên thương hiệu và những văn hóa trong ẩm thực cho xứ Huế.
5. Giá trị nội dung, nghệ thuật
- Giá trị nội dung của văn bản Chuyện cơm hến
Chuyện cơm hến không phải chỉ đơn giản là văn bản giới thiệu một món ăn. Tác giả còn giới thiệu đến người đọc những câu chuyện xung quanh món cơm hến và đặc biệt là khẳng định giá trị văn hóa tinh thần của món ăn
- Giá trị nghệ thuật của văn bản Chuyện cơm hến
– Ngôn ngữ bình dị, đậm chất địa phương
– Lối viết lôi cuốn, hấp dẫn
– Cái tôi yêu quê hương, yêu văn hóa ẩm thực
6. Soạn bài Chuyện cơm hến Ngữ Văn 7 Chân trời sáng tạo
a. Trước khi đọc
Câu 1 (trang 111 SGK Ngữ văn 7 Tập 1)
Mỗi quốc gia mỗi vùng miền lại có những nét riêng về phong cách ẩm thực. Hãy chia sẻ hiểu biết của em về vấn đề này.
Trả lời
– Mỗi quốc gia trên thế giới đều sở hữu những nền ẩm thực đặc trưng, mang đầy đặc sắc văn hóa riêng biệt. Những món ăn như Sushi (Nhật Bản), Kimbap (Hàn Quốc), lẩu (Thái Lan),… là những biểu tượng cho đặc điểm ẩm thực độc đáo của mỗi quốc gia.
Câu 2 (trang 111 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Nếu được yêu cầu giới thiệu về một món ăn đặc sản ở quê em, em sẽ chọn món nào?
Trả lời:
– Nếu được yêu cầu giới thiệu về một món ăn đặc sản ở quê em, em sẽ chọn món cơm hến – một biểu tượng ẩm thực độc đáo của Hưng Yên. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn thể hiện đặc trưng văn hóa ẩm thực của địa phương.
b. Sau khi đọc
Câu 1 (trang 115 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Những chi tiết nào cho thấy cơm hến là món ăn bình dân?
Trả lời
– Cơm hến là món ăn bình dân vì nó được làm từ những nguyên liệu bình dân, phù hợp với mọi tầng lớp trong xã hội. Từ cơm nguội, con hến nhỏ lăn tăn, đến rau sống được chế biến đơn giản, tất cả đều phản ánh tính tiện lợi và sự phổ biến của món ăn này.
Câu 2 (trang 115 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Món cơm hến cho thấy đặc điểm gì trong phong cách ăn uống của người Huế?
Trả lời
– Món cơm hến cho thấy đặc điểm trong phong cách ăn uống của người Huế là sự ưa thích ẩm thực cay nồng. Với độ cay của ớt và gia vị, người Huế thường ưa chuộng các món ăn có hương vị đậm đà, cay nồng, điển hình như món cơm hến.
Câu 3 (trang 115 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Chuyện cơm hến không phải chỉ đơn giản là văn bản giới thiệu một món ăn. Tác giả bàn tới những điều gì xung quanh món cơm hến?
Trả lời
– Chuyện cơm hến không chỉ đơn giản là văn bản giới thiệu một món ăn mà còn liên quan đến những câu chuyện xung quanh nó. Tác giả đặt ra những khía cạnh văn hóa, xã hội và con người liên quan đến món cơm hến, nhấn mạnh giá trị tinh thần và văn hóa của món ăn này.
Câu 4 (trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Theo em, tại sao tác giả lại cho rằng “một món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa”?
Trả lời
– Theo em, tác giả cho rằng “một món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa” vì món ăn đặc sản nên giữ nguyên những giá trị văn hóa, không nên thay đổi quá nhiều theo thời gian.
Câu 5 (trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Hình ảnh chị bán hàng cùng gánh cơm hến và bếp lửa gợi lên suy nghĩ gì về ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa của cư dân địa phương?
Trả lời
– Hình ảnh chị bán hàng cùng gánh cơm hến và bếp lửa gợi lên suy nghĩ về ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa của cư dân địa phương. Chị bán hàng không chỉ giữ nguyên những nguyên liệu truyền thống mà còn thể hiện sự tận tâm và lòng đam mê trong việc duy trì và phát triển món ăn truyền thống.
Câu 6 (trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Tìm những từ ngữ cho thấy lời văn của bài tản văn “Chuyện cơm hến” giống như lời tác giả đang trò chuyện với bạn đọc.
Trả lời
– Những từ ngữ như “Tôi xin giới thiệu”, “Vậy thì cơm hến là gì?”, “Tôi nghĩ rằng”, “Xin tiếp tục chuyện cơm hến”, cho thấy lời văn của bài tản văn “Chuyện cơm hến” giống như lời tác giả đang trò chuyện với bạn đọc, tạo cảm giác thân thiện và gần gũi.
Câu 7 (trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1):
Em cảm nhận như thế nào về cái tôi tác giả được thể hiện trong “Chuyện cơm hến”?
Trả lời
– Cái tôi tác giả được thể hiện trong “Chuyện cơm hến” là cái tôi yêu quê hương, yêu văn hóa ẩm thực nơi mình sinh ra và lớn lên. Tác giả bày tỏ quan điểm về cách giữ gìn giá trị truyền thống, không muốn món ăn thay đổi nhiều, và khẳng định món ăn chính là một nét văn hóa cổ truyền của dân tộc.
7. Sơ đồ tư duy bài Chuyện cơm hến
